NATO zirvesi kritik eşikte: ABD, Avrupa’dan daha fazla savunma yükü bekliyor
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, NATO zirvesinde Avrupalı müttefiklere savunma yükünü üstlenmeleri yönünde sert mesajlar verecek. NATO içinde büyük değişim gündemde.
Editor1
NATO zirvesi kritik eşikte: ABD, Avrupa’dan daha fazla savunma yükü bekliyor
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, göreve geldikten sonra ilk kez katılacağı NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı için Brüksel’e gidiyor. Zirvede, NATO’nun güvenlik yükünün Avrupalı müttefiklere daha fazla aktarılması gerektiği yönünde net mesajlar verilmesi bekleniyor.
Rubio’dan açık mesaj: Savunma yükünü siz üstlenin
ABD'nin yeni dışişleri bakanı olarak Brüksel'deki NATO zirvesine katılacak olan Marco Rubio'nun, Avrupalı müttefiklere “sert gerçekleri” açıklaması bekleniyor. Euronews’e konuşan NATO kaynaklarına göre, Rubio’nun mesajı net: ABD, kaynaklarını başka bölgelerde yoğunlaştırmak istiyor ve bu nedenle Avrupa kıtasının konvansiyonel savunmasının sorumluluğunu artık Avrupalıların üstlenmesi gerekiyor.
Diplomatik kaynaklar, ABD'nin Avrupa’daki askeri varlığında ciddi bir azaltmaya gidebileceğini belirtiyor. NATO topraklarında şu an yaklaşık 100.000 Amerikan askeri bulunurken, bu sayının 50.000'e hatta 20.000'e kadar düşebileceği öngörülüyor.
Savunma harcamalarında %5 hedefi
Rubio’nun ayrıca Avrupalı müttefiklerden savunma harcamalarını GSYH'nin yüzde 5’ine çıkarmalarını talep edeceği bildiriliyor. Bu oran, şu anda yüzde 2’ye bile ulaşamayan İspanya, İtalya ve Belçika gibi ülkeler için büyük bir ekonomik yük anlamına geliyor. Trump yönetiminin daha önceki taleplerini sürdüren Rubio, Avrupa'nın savunma konusunda daha fazla inisiyatif alması gerektiğini vurgulayacak.
Avrupa’dan net yanıt: NATO’dan kopmak kimseye kazandırmaz
Avrupalı diplomatlar ise ABD’ye verilecek karşı mesajda birleşiyor: NATO ittifakının gücü, 32 demokratik ülkenin birlikte hareket etmesinden geliyor ve ABD’nin tek başına hareket etmesi, küresel tehditlerle mücadelede avantaj sağlamaz. Avrupalı bir diplomatın sözleriyle, “Şu an birlikte kalma zamanı. Çin ve Rusya’ya karşı kolektif caydırıcılık yalnızca güçlü bir ittifakla mümkün.”
NATO'nun yeni genel sekreteri Mark Rutte de toplantıda ilk kez dışişleri bakanlarıyla bir araya gelecek. Rutte, Avrupa’nın 2017’den bu yana savunma harcamalarına 700 milyar eurodan fazla kaynak ayırdığını hatırlatarak, yapılan katkıların küçümsenmemesi gerektiğini belirtti.
Rubio’nun Grönland gibi tartışmalı konuları gündeme getirmesi beklenmiyor
Toplantı kapsamında Rubio’nun Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen ile bir araya gelmesi planlanıyor. Ancak Trump döneminde gündeme gelen Grönland’ın ilhakı ya da Kanada’nın 51. eyalet yapılması gibi söylemlerin bu görüşmede gündeme gelmesi beklenmiyor. Avrupalı diplomatlar bu tür başlıkların ciddiyetle değerlendirilmediğini ve mevcut toplantının daha yapısal konulara odaklandığını vurguluyor.
Geleceğe dair beklenti: Süreç şeffaf ilerlemeli
ABD'nin Avrupa’daki askeri varlığını azaltması halinde, Avrupalı liderler bu sürecin medya aracılığıyla değil, resmi kanallar yoluyla şeffaf biçimde yürütülmesini talep ediyor. Euronews’e konuşan bir diplomat, ABD’nin Rusya ile yürüttüğü olası görüşmeler sonucunda geri çekilme gibi bir karar almasının Avrupa için “hazmetmesi zor” bir durum olacağını söyledi. Diplomatlara göre, böyle bir adım NATO’nun kolektif savunma ruhuna zarar verebilir.
Zirvenin sonucunda, Avrupa’nın savunma yükünü artıracağına dair yeni taahhütler alınabilir. Ancak ABD’nin Avrupa’dan tamamen çekilmesi ya da güvenlik garantilerini azaltması, transatlantik ilişkilerde derin çatlaklara yol açabilir.
