Türkiye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Mısır'a yaptığı son ziyaretin ardından Müslüman Kardeşler hareketinin liderlerine karşı bir dizi önlem açıkladı ve bunlardan en önemlisi Müslüman Kardeşler'in vekil rehberi Mahmud Hüseyin'in vatandaşlığının iptal edilmesi oldu.

Odatv, 14 Şubat 2024 tarihinde, “Fotoğrafın şifresi: Dünya'ya mesaj” başlıklı haberinde Mısır ile yapılan görüşmelerde Müslüman Kardeşler konusuna dikkat çekmişti.

Türkiye’nin aldığı Müslüman Kardeşler kararı Arap dünyasında da geniş yankı buldu. Özellikle Suriye’li gazeteciler The Arab Weekly’e yaptıkları yorumlarda, Ankara ile Şam arasındaki ilişkilerin yumuşama sinyalleri verdiğini belirtti. Türkiye'nin bir zamanlar Şam'a askeri, siyasi ve medya alanında baskı yapmak için bir kart olarak kullandığı Suriyeli İslamcı grupları terk etme seçeneğini değerlendirdiği bir dönemde benzer bir senaryoya hazırlanıldığı ifadelerini kullandı.

The Arab Weekly’de yer alan analiz şu şekilde:

Hüseyin'in Türk vatandaşlığını iptal etme kararı, Türkiye'nin dış politikasını yeniden düzenleme ve Mısır'la suları yumuşatma çabalarının bir parçası gibi görünüyor.

Hüseyin, 2010 yılından bu yana Mahmud İzzet'in yerine Müslüman Kardeşler Genel Sekreteri olarak görev yapıyor. Ebu el-Hamd Rabie'nin ölümünden sonra Yukarı Mısır'ı temsil etmek üzere Rehberlik Ofisi'ne katıldı.

Hüseyin'in vatandaşlığının iptali büyük bir siyasi mesaj taşıyor ve İslamcı hareketin faaliyetleri açısından önemli sonuçlar doğurabilir. Türk haber ajansları, internet siteleri ve medya kuruluşları için çalışan Orta Doğu ve Kuzey Afrika'dan çok sayıda medya mensubu var ve Türkiye'nin son hamlelerinden sonra kendilerini tehdit altında hissedebilir ve akıbetlerinden endişe duyabilirler.

Türkiye topraklarında faaliyet gösteren bu medya figürlerinin birçoğu gerçek anlamda siyasi anlamda aktif değiller, bu da bazı Avrupa ülkelerine sığınmalarını engelliyor. Bu nedenle, ideolojik pozisyonlar benimsemenin ya da belirli İslamcı politikaları savunmanın hayatları ve kariyerleri üzerinde vahim sonuçlar doğuracağını düşünebilirler.

Bu nedenle Türkiye'de kalanların Mısır konusunu dikkatle ele almaları bekleniyor. The Arab Weekly'ye konuşan Suriyeli medya çalışanları, Ankara ile Şam arasındaki ilişkilerin yumuşama sinyalleri verdiği ve Türkiye'nin bir zamanlar Şam'a askeri, siyasi ve medya alanında baskı yapmak için bir kart olarak kullandığı Suriyeli İslamcı grupları terk etme seçeneğini değerlendirdiği bir dönemde benzer bir senaryoya hazırlanıyor.

Gözlemciler, Kahire'nin vatandaşlık iptali, İhvan liderlerinin mali transferlerinin izlenmesi ve İhvan aktivistlerine karşı sıkı önlemler alınması gibi taleplerinin, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi ile Erdoğan arasında bir görüşme yapılmasının temel koşulları arasında yer aldığını, böylece bu kartın beklenen bölgesel pazarlık ve anlaşmazlıklarda Türkiye'nin kullanımına bırakılmayacağını söylüyor.

Gözlemciler Mısır'ın Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesinin kapsamını Ankara'nın politika değişikliğini ve Türkiye'nin Müslüman Kardeşler'e verdiği desteğin sona ermesini de içerecek şekilde genişletmek istediğine dikkat çekiyor. Sisi ve Erdoğan'ın önümüzdeki Nisan ayında Ankara'da yapacakları bir başka görüşme de bunu pekiştirecek. Gözlemciler bunun gerçekleşmesi için Müslüman Kardeşler kartının Türkiye'nin elinden neredeyse tamamen alınması gerektiğini, böylece iki ülkenin karşılıklı çıkarlara dayalı bir aşamaya geçebileceğini savunuyor.

Türkiye'nin Müslüman Kardeşler'in vekil rehberine karşı attığı adımın sertliği, gruba bağlı kişilerin tepkilerine de yansıdı. İhvan'a bağlı aktivistlerden Amr Abdel Hadi, Hüseyin'in yaşı ve statüsü göz önüne alındığında vatandaşlığının iptal edilmesinin uygun olmadığını düşünerek, "Vatandaşlıktan çıkarılmadan önce ülkeyi terk etmesi sağlanmalıydı" dedi.

Al Arabiya'ya konuşan kaynaklar Hüseyin'in vatandaşlığının iptal edildiği konusunda geçtiğimiz günlerde bilgilendirildiğini söyledi. Bu sert önlemin kesin nedenleri kendisine açıklanmadı ve bu da onu nedenini anlamak için hukuki danışmanlık almaya sevk etti.

Önlemler, İhvan'ın en önde gelen liderinin vatandaşlığının iptal edilmesiyle sınırlı kalmamış, İhvan'ın silahlı kanadı Hasm üyelerinin ve Türk üniversitelerinde çalışan akademisyenlerin sınır dışı edilerek faaliyetlerine kısıtlamalar getirilmesini de kapsamıştır. Türk yetkililer ayrıca İhvan kadrolarından Mısır rejimini eleştiren saldırgan haber ve yazılar yayınlamamalarını istedi ve bunu ihlal edenleri derhal ülkeden sınır dışı etmekle tehdit etti.

Gözlemciler Erdoğan'ın yıllardır Kahire'ye yönelttiği sert eleştirileri bir kenara bırakarak Cumhurbaşkanı Sisi'ye zeytin dalı uzatmasının Türkiye ile Mısır arasındaki diplomatik ilişkilerde önemli bir dönüm noktası olduğunu söylüyor.

Türkiye'nin Müslüman Kardeşler'i terör örgütü olarak gören Suudi Arabistan, Mısır ve BAE ile yakınlaşması, İslamcı grubun hareket özgürlüğüne ve ülkede faaliyet gösterme kabiliyetine getirilen kısıtlamalarla paralel olarak gerçekleşti. Türkiye, Müslüman Kardeşler'e bağlı televizyon kanallarından Sisi'ye yönelik eleştirel yayınlarını sınırlandırmalarını istemiş ve Erdoğan'ın geçen yılki Cidde ziyareti sırasında bu kanallardan en az birini kapatmıştı.

Türkiye, ülkeyi terk etmeye ikna etmek için grup üyelerinin ya da grupla bağlantılı kişilerin oturma izinlerini yenilemeyi reddetti. Bazı liderlerin tutuklandığı ve Mısır Cumhurbaşkanı'nın talebi üzerine birçoğunun belki de üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilmesinin düşünüldüğü bildirildi.

Al Arabiya'nın haberine göre, Erdoğan'ın ziyaretinin ardından aralarında medya çalışanları, Hasm hareketi üyeleri ve daha önce Türk üniversitelerinde çalışmış akademisyenlerin de bulunduğu İhvan üyeleri Türkiye'den gözle görülür bir göç yaşadı.

Ankara 2020 yılından bu yana Sisi ile bozulan ilişkilerini onarmaya çalışıyor.

Aradaki buzların eridiğine dair ilk işaretler Mayıs 2021'de bir Türk heyetinin olası bir normalleşmeyi görüşmek üzere Mısır'ı ziyaret etmesiyle geldi.

Kasım 2022'de Erdoğan ve Sisi Katar'da el sıkıştı ve Mısır cumhurbaşkanlığı bunu ilişkilerde yeni bir başlangıç olarak müjdeledi.

Türkiye'nin Şubat 2023'te iki yıkıcı depremle sarsılmasının ardından iki devlet başkanı telefonda görüştü.

İlişkilerin normalleşmesi Temmuz ayında karşılıklı olarak büyükelçilerin atanmasıyla tamamlandı.

Kaynak: The Arab Weekly

Odatv.com