Hz. Aişe'nin Evlilik Yaşı Üzerine Tartışmalar
Hz. Aişe'nin Evliliği
Editor1
HZ. AİŞE’NİN EVLİLİK YAŞI ETRAFINDAKİ TARTIŞMALAR
Suzan YILDIRIM
Din Hizmetleri Uzmanı
Hz. Aişe'nin Evlilik Yaşı Üzerine Tartışmalar
Bu makalede, Hz. Muhammed'in üçüncü eşi Hz. Aişe'nin evlilik yaşıyla ilgili tartışmalar ele alınmıştır. İlk olarak, Arap geleneğinde evlilik yaşı üzerinde durulmuş, ardından hadis ve siyer kaynaklarındaki bilgiler incelenmiştir. Hem klasik İslam âlimleri hem de modern araştırmacılar, Hz. Aişe'nin nişanlandığı ve evlendiği yaş konusunda farklı yaklaşımlar sergilemektedir. Son olarak, önyargılarımızın ve dünya görüşlerimizin tarihsel olay ve olguları algılamamız üzerindeki etkisine dikkat çekilmiştir.
Giriş
Evlilik yaşı, evlilik şekli ve kuralları kültürlere, toplumlara ve dinlere göre farklılık göstermektedir. Hz. Muhammed'in Hz. Aişe ile evliliği, özellikle Hz. Aişe’nin yaşı dolayısıyla günümüzde eleştirilere maruz kalmıştır. Hz. Aişe’nin evlilik yaşı tartışmalarına geçmeden önce, Cahiliyye dönemindeki Araplar, Yahudilik, Hıristiyanlık ve diğer bazı toplumlarda kadının evlilik yaşı hakkında bilgi verilmiştir.
Cahiliyye Arap Toplumunda Evlilik Yaşı
Cahiliyye döneminde Arap toplumunda kadınlar, sosyal hayatta hürler ve köleler olarak iki sınıfa ayrılıyordu. Mekke, Yesrib ve Taif gibi şehirlerde yaşayan hür kadınlar, toplum içinde mevki sahibi olsalar da erkeklerle eşit seviyede değillerdi. Mekke’de evlilik yaşına gelen kızların evlenme törenleri Daru’n-Nedve adlı bir binada yapılırdı. Bu bölgede kızlar genellikle 12 yaşına gelmeden evlendirilirdi. Yahudilikte kızların 12, erkeklerin 13 yaşında evlenmesi gerektiği kabul edilirdi. Hıristiyanlıkta ise evlenme yaşı zaman ve ülkelere göre değişmekteydi. Eski Roma ve Kilise Hukukunda kızlar için evlenme yaşı 12, erkekler için 14 iken, Yeni Kilise Hukukunda bu yaşlar kızlar için 14, erkekler için 16 olarak belirlenmiştir.
Hz. Aişe'nin Evliliği
Hz. Muhammed, farklı kabile ve milletlerden 12 kadınla evlenmiştir ve bu kadınlardan biri de Kureyş kabilesinin Teym kolundan olan Hz. Aişe'dir. Hz. Aişe’nin yaşı, doğum tarihi ve evlilik yaşıyla ilgili rivayetler farklılık göstermektedir. Bazı kaynaklar Hz. Aişe’nin altı yaşında nişanlanıp, dokuz yaşında evlendiğini belirtirken, diğer kaynaklar bu yaşları daha büyük göstermektedir.
Evlilik Yaşıyla İlgili Tartışmalar
Hz. Aişe'nin evlilik yaşıyla ilgili tartışmalar iki ana grupta toplanmaktadır: Birinci grup, Hz. Aişe’nin evlilik yaşını dokuz kabul edenler, ikinci grup ise bu yaşın 17-18 olduğunu savunanlardır. Birinci grup, Hz. Aişe’nin evlilik yaşını dokuz kabul edip, o dönemin sosyal normları gereği bu yaşta evlenmesinde bir sakınca olmadığını savunmaktadır. İkinci grup ise, Hz. Aişe’nin evlilik yaşını daha büyük kabul ederek, Hz. Muhammed’in evlilik yaşına dair rivayetlerin yanlış anlaşıldığını iddia etmektedir.
Sonuç
Hz. Aişe’nin evlilik yaşı konusundaki tartışmalar, tarihsel olayların farklı kültürel ve dini bağlamlarda nasıl algılandığını göstermektedir. Tarihsel kaynakların ve rivayetlerin farklı yorumları, bu tür tartışmaların odağında yer almaktadır. Dolayısıyla, tarihsel olayların değerlendirilmesinde önyargılarımızı ve dünya görüşlerimizi göz önünde bulundurmak, daha objektif bir bakış açısı geliştirmemize yardımcı olabilir.
