ABD Maliye Bakanı'ndan 9 ay içinde ikinci Çin ziyareti

ABD Maliye Bakanı Janet Yellen Çin Başbakanı Li Qiang'a, zor konuşmalar yapabilme becerisinin iki ekonomik süper gücü geçtiğimiz yıl "daha istikrarlı bir zemine" oturttuğunu söyledi.

Pekin'deki görüşmeye başlarken Li, iki ülkenin birbirine saygı duyması ve düşman değil ortak olması gerektiğini belirtti ve Yellen'ın gezisi sırasında "yapıcı ilerleme" kaydedildiğini sözlerine ekledi.

Yellen, Washington ve Pekin'in karmaşık ilişkiyi sorumlu bir şekilde yönetme yükümlülüğü olduğunu söylerken, Çin'in aşırı üretim kapasitesini dizginleme konusundaki görüşlerini Çin yönetimine iletti.

Yellen, "Yapmamız gereken daha çok şey olsa da, geçtiğimiz yıl ikili ilişkilerimizi daha istikrarlı bir zemine oturttuğumuza inanıyorum. Bu, farklılıklarımızı görmezden gelmek ya da zorlu konuşmalardan kaçınmak anlamına gelmiyor. Bu, ancak birbirimizle doğrudan ve açık bir şekilde iletişim kurunca ilerleme kaydedebileceğimizi gördük" diye konuştu.

Elektrikli araçlar, güneş panelleri ve temiz enerji gündemdeydi

Yellen, Çin'in elektrikli araç (EV), güneş panelleri ve diğer temiz enerji ürünleri üretim fazlasının ABD ve diğer ülkelerdeki üreticiler için tehdit oluşturması, dokuz ay içinde Yellen’ın Çin'e yaptığı ikinci ziyaretin odak noktası oldu.

Tayvan konusu ve Covid-19'un kökenlerine ve ticari anlaşmazlıklara kadar uzanan konulardaki farklılıkların neden olduğu gerginliğin arttığı bir dönemin ardından, ikili ekonomik ilişkileri normalleştirmeye çalışmak için Temmuz 2023'te Pekin'i ziyaret etmişti.

ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, ilişkilerin istikrara kavuştuğuna dair bir başka işaret olarak, Kasım ayındaki zirveden bu yana 2 Nisan’da ilk kez doğrudan telefonla görüştü. İki lider, bu görüşmede Güney Çin Denizi'ndeki gerilimi yönetmeye çalıştı.

ABD'li ve Çinli askeri yetkililer geçtiğimiz hafta Hawaii'de operasyonel güvenlik ve profesyonellik konularına odaklanan bir dizi nadir toplantı için Çinli mevkidaşlarıyla bir araya geldi.

Dengeli büyüme

Dün güneydeki ihracat merkezi Guangzhou'da bir araya gelen Yellen ve ekonomik muhatabı Başbakan Yardımcısı He Lifeng, "dengeli büyüme" odaklı bir diyalog başlatma konusunda anlaştı. Yellen bu forumu, ABD'li işçilerin ve işletmelerin korunması için Çin ile eşit şartlarda bir oyun alanını savunmak amacıyla kullanmayı planladığını söyledi. Yellen Li'ye şunları kaydetti:

“Dünyanın en büyük iki ekonomisi olarak, karmaşık ilişkimizi sorumlu bir şekilde yönetmek ve acil küresel zorlukların ele alınmasında işbirliği yapmak ve liderlik göstermek için kendi ülkelerimize ve dünyaya karşı sorumluyuz.”

The Economist dergisinin araştırma ve analiz birimi Intelligence Unit, elektrikli araç endüstrisi büyümeye devam ettikçe Çin'in batarya üretim kapasitesinin 2027 yılına kadar talebi dört kat aşacağını tahmin ediyor.

Pekin'in akülü araçlara verdiği destek, Çin’in en büyük otomobil üreticilerinden BYD ve Geely gibi yerli şampiyonların işini kolaylaştırdı. Otomobil pazarında bu gibi firmalarla yükselen Çin'i, dünyanın en büyük otomobil ihracatçısı haline getirecek.

Ancak Automobility danışmanlık şirketine göre, hızlı büyüme Çin'in yılda 5 ila 10 milyon arasında elektrikli araç üretebilecek fazla üretim kapasitesi yarattığı anlamına da geliyor.

Yine de Çin, üretime yapılan yatırımları azaltmak bir yana, Xi'nin “yeni üretici güçleri” serbest bırakma yönündeki eğilimine iki kat hız vererek elektrikli araçlar, ticari uzay uçuşları ve yaşam bilimleri gibi birçok ABD firmasının avantajlı olduğu alanlarda en son teknolojiye yatırım yaptı.

Ziyareti boyunca Çin devlet medyası, Yellen'in kapasite fazlasına ilişkin mesajına karşı çıktı.

Devlet haber ajansı Xinhua, dün yaptığı açıklamada temiz enerji sektöründe "Çin'in kapasite fazlalığından" bahsetmenin Amerikan şirketlerini korumaya yönelik korumacı politikalar için bir bahane yarattığını söyledi.

Çin'in elektrikli araçlarla ilgili endüstrilerini bastırmanın ABD'nin kendi endüstrisini büyütmesine yardımcı olmayacağını belirten Xinhua, Yellen'in ziyareti sırasında karşılıklı yarar sağlayan işbirliğini engelleyen bariyerleri yıkmak için daha fazla ilerleme kaydedilebileceğini umduğunu ifade etti.

voa