Prof. Dr. Nilgün Tekkeşin: Topuk delme, yenidoğanlarda güvenli ve etkili bir yöntemdir
Prof. Dr. Nilgün Tekkeşin, yenidoğanlarda ve prematüre bebeklerde kan örneği alımında topuk delme yönteminin güvenli ve etkili olduğunu vurguladı. Bu yöntem, ağrısız, kolay erişilebilir ve biyolojik testler için yeterli örnek sağlamasıyla öne çıkıyor.
Editor1
Prof. Dr. Nilgün Tekkeşin: Topuk delme, yenidoğanlarda güvenli ve etkili bir yöntemdir
BİLGE DOKTOR / TÜRKİYE
Yenidoğanlarda ve prematüre bebeklerde kan örneği almak zaman zaman zorlu ve sınırlı bir işlem olabilirken, Prof. Dr. Nilgün Tekkeşin, bu sürecin en yaygın ve güvenilir yollarından birinin “topuk delme” yöntemi olduğunu vurguluyor. Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tekkeşin, topuk delmenin özellikle yenidoğan taramaları ve glikoz takibi gibi testlerde minimal invaziv bir yaklaşım sunduğunu belirtiyor.
Kılcal kan örnekleri için ideal bir yöntem
Prof. Dr. Tekkeşin, yenidoğanlarda damar erişiminin oldukça zor olduğunu, bu nedenle kılcal kan örneklemenin tercih edildiğini belirtti. Bu noktada topuk delme tekniği, küçük hacimli örnekler gerektiğinde veya damar yolunun erişilemez olduğu durumlarda devreye giriyor. Gelişmiş otomatik delme cihazları sayesinde işlem hem daha güvenli hem de daha az travmatik hale geliyor.
Topuk delme 12 aya kadar uygulanabilir
Tekkeşin, topuk delme yönteminin genellikle bebek 12 aylık olana kadar kullanılabileceğini ifade etti. Bu süreçte alınan topuk kanı örnekleri; genel biyokimya testleri, karaciğer fonksiyon testleri, tam kan sayımı, yenidoğan taramaları ve kan gazı analizlerinde kullanılabiliyor. Ayrıca, santral venöz ya da arteriyel kateter gibi alternatif kan alma yollarının olmadığı durumlarda da işlevsellik sağlıyor.
Ağrıyı en aza indiren destek yöntemleri önemli
Prof. Dr. Nilgün Tekkeşin, topuk delme sırasında klasik lokal ya da sistemik anestezinin önerilmediğini, çünkü anesteziklerin kan örneğinin kalitesini etkileyebileceğini belirtti. Bunun yerine ağızdan verilen sakaroz, ortam ışığının azaltılması, sessiz ortam sağlanması ve kundaklama gibi non-farmakolojik yöntemlerle bebeklerin rahatlatılmasının daha uygun olduğunu dile getirdi.
Uygun teknik, başarılı örnekleme sağlar
Topuk kanı örneği alma sırasında bebeğin sırtüstü yatırılması ve uygun bölgeden delme yapılmasının önemine dikkat çeken Tekkeşin, “Uygun yer seçimi, hem ağrıyı azaltır hem de kalkaneus kemiğine zarar verme riskini ortadan kaldırır. Bebeğin ağırlığına uygun cihaz seçimi de işlem başarısını ve konforunu doğrudan etkiler” dedi.
Damar yolu her bebek için uygun değil
Bazı çalışmalarda damar yolundan kan almanın daha az ağrılı olduğu öne sürülse de, prematüre veya çoklu örnekleme gereken bebeklerde bu yöntem her zaman uygulanabilir olmayabiliyor. Bu nedenle, topuk delme tekniği günümüzde hem güvenli hem de pratik bir çözüm olarak yerini koruyor.
