Ukrayna'nın 'En Tehlikeli Bölgesine' Geri Dönme Riskini Göze Alanlar Anlatıyor
Ukrayna'nın Kramatorsk şehrinde savaşın gölgesinde yaşam devam ediyor. Şehre geri dönen binlerce insan, belirsizlik ve risklere rağmen hayata tutunmaya çalışıyor.

Ukrayna'nın 'En Tehlikeli Bölgesine' Geri Dönme Riskini Göze Alanlar Anlatıyor
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
Ukrayna'nın doğusundaki Kramatorsk, savaşın ilk günlerinden itibaren büyük bir göç dalgasına tanıklık etti. Ancak şehir, halen Rus topçu birliklerinin menzili içinde olmasına rağmen beklenmedik bir şekilde nüfus artışı yaşıyor. Ukrayna'nın doğusundaki birçok yerleşim bölgesinde tahliyeler devam ederken, binlerce kişi evlerine geri dönmeyi tercih ediyor.
Göç Edenlerin Zor Kararı
Rus ordusunun doğuya doğru ilerleyişi devam ederken, Ukrayna genelinde savaştan kaçan milyonlarca insan ülkenin batısına veya Avrupa’ya sığınmıştı. Ancak savaşın üçüncü yılı geride kalırken, birçok Ukraynalı daha güvenli bölgelere yerleşmenin sandıkları kadar kolay olmadığını fark etti. Uluslararası Göç Örgütü’nün verilerine göre, 2024 Ekim itibarıyla 4,4 milyon kişi eski ikametlerine geri döndü.
Kramatorsk'a dönenlerden biri de 38 yaşındaki Vita Brezhneva. 2022’de işgalin başlamasından birkaç ay sonra Kiev’e kaçan Vita, şehirden ayrıldıktan kısa bir süre sonra Kramatorsk tren istasyonuna düzenlenen saldırıda 61 kişinin hayatını kaybettiğini öğrenmişti. Ancak geçen yılın sonlarında, evine geri dönme kararı aldı.
"Buraya dönmek zorunda kaldım. Çünkü burası benim evim," diyen Vita, savaşın her şeye rağmen hayatını sürdüreceğini belirtiyor. "Şehirde hâlâ tehlike var ama burası benim ait olduğum yer."
‘Burası Ukrayna’nın En Tehlikeli Bölgelerinden Biri’
Donetsk Bölge Valisi Vadim Filaşkin, savaşın devam ettiği bölgelere geri dönmenin risklerini vurguluyor. "Kramatorsk, Ukrayna'nın en tehlikeli bölgelerinden biri. Çatışmaların sürdüğü yerlere yakın bazı bölgelerde zorunlu tahliyeler devam ediyor. Özellikle çocuklu ailelerin buradan ayrılması gerekiyor," diye uyarıda bulunuyor.
Ancak Kramatorsk Belediye Başkanı, son dönemde şehir nüfusunun arttığını belirtiyor. 2022 baharında şehirde 50 bin kişi kalmışken, 2023 sonbaharında bu sayı 80 bine yükseldi.
‘Yeni Bir Hayat Kurmak Kolay Değil’
Savaşın en ağır darbelerinden birini alan şehirde, geri dönenlerin büyük çoğunluğu barınma ve geçim sıkıntısı yaşıyor. Kiev ve diğer güvenli bölgelere kaçan birçok kişi, yüksek kiralar ve işsizlik nedeniyle zor günler geçirdi. Vita da Kiev’de küçük bir daire kiralamış, ancak burada hem iş bulmakta hem de geçimini sağlamakta zorlanmıştı.
"Kramatorsk’ta kendi işimi yapıyordum. Kiev'de ise yeni bir düzen kurmak neredeyse imkânsızdı," diyor Vita. Küçük bir evcil hayvan kuaförü işleten Vita, döndükten sonra işine kaldığı yerden devam etti.
‘Burada Kendimi Daha Güvende Hissediyorum’
Savaşın başında Kramatorsk’tan kaçan Protestan rahip Andriy Gorlov da ailesiyle birlikte şehre geri dönenlerden biri. İlk olarak Kiev’e sığınan Gorlov ailesi, burada da güvenlik endişesi yaşadı. Hava saldırıları ve elektriğin sık sık kesilmesi nedeniyle Ekim 2023’te Kramatorsk’a geri döndüler.
"İlginç olan şu ki, tüm risklere rağmen burada daha huzurluyuz," diyor Gorlov. "Savaş hayatımızın bir parçası oldu, ancak burada topluluğumuz var ve onlara destek olmamız gerekiyor."
Gorlov’un kilisesi, savaşın getirdiği zorluklarla mücadele edenler için bir dayanışma merkezi haline geldi. Şehirde kalan birçok kişi, hem insani yardımlardan faydalanıyor hem de manevi destek alıyor.
Umut ve Belirsizlik İç İçe
Kramatorsk’a dönenlerin çoğu, savaşın ne zaman sona ereceğini bilmeden günlük yaşamlarını sürdürüyor. Savaşın getirdiği zorluklara rağmen, insanlar evlerini terk etmemenin ve aidiyet duygusunu korumanın önemine inanıyor.
Vita, "Buradan gitmek istemiyorum," diyor. "Burası benim evim, büyük büyükbabamın diktiği kayısı ağaçları bile burada. Ne olursa olsun, burada kalmaya çalışacağım."
Ancak konuşmamız sırasında, Kramatorsk semalarında siren sesleri yükseliyor. Bir hava saldırısı uyarısı, şehrin hala ne kadar tehlikeli olduğunu hatırlatıyor.