İran'dan Umman'a Sessiz Seferler: Gizli Diplomasi mi, Kriz Tahliyesi mi?
İran’dan kalkan iki uçağın hiçbir kayıt göstermeden Umman’a inişi, bölgede yeni bir diplomatik temas ya da acil tahliye operasyonunu gündeme getirdi. İsrail saldırıları sonrası hava trafiğindeki bu gizemli hareketlilik dikkat çekiyor.
Editor1
İran'dan Umman'a Sessiz Seferler: Gizli Diplomasi mi, Kriz Tahliyesi mi?
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
İsrail Saldırıları Devam Ederken İran’dan Maskat’a Belirsiz Uçuşlar
İsrail’in İran’a yönelik askeri operasyonları sürerken, 18 Haziran Çarşamba günü İran’dan havalanan iki uçak, havacılık takip sistemlerinde hiçbir kalkış veya iniş noktası bildirmeden Umman’ın başkenti Maskat’a indi. Biri İran hükümetine ait özel jet, diğeri Meraj Havayolları’na ait tarifeli yolcu uçağı olan bu iki uçağın gizemli uçuşu, bölgede hem diplomatik hem de güvenlik kaynaklarının dikkatini çekti.
Transponderlar Açılıp Kapandı, Rotalar Belirsiz Kaldı
Flightradar24 gibi açık kaynaklı uçuş takip sistemlerinde JJ25, JJ26 ve JJ28 kodlarıyla izlenen uçuşlar sırasında, uçakların transponder sinyalleri zaman zaman kesildi. Bu da uçuş güzergâhı ve uçuşun amacı hakkındaki soruları artırdı. Kullanılan uçakların biri geniş gövdeli Airbus A340, diğeri ise orta menzilli A321 modeliydi. Ne İran ne de Umman tarafından bu uçuşlarla ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.
İran Hava Sahasında Olağandışı Sessizlik
13 Haziran 2025’te İsrail’in İran’a yönelik bombardıman dalgasının başlamasının ardından, İran hava sahası uluslararası sivil uçuşlara kapatılmıştı. O günden bu yana, bölgenin ticari hava trafiği neredeyse tamamen durdu. 18 Haziran’da bu iki uçuşun radar ekranlarında görünmesi, istisnai bir gelişme olarak kayda geçti. Uçaklar İran hava sahasını terk ettikten kısa süre sonra sinyallerini kapattı ve yaklaşık yarım saat arayla Maskat’a iniş yaptı.
Maskat: Her Krizin Sessiz Arabulucusu
Umman uzun yıllardır İran ile Batı arasında arka kapı diplomasisinin yürütüldüğü güvenli bir kanal olarak biliniyor. ABD-İran nükleer görüşmeleri de dahil olmak üzere birçok kriz döneminde Maskat, sessiz ama etkili bir arabulucu rolü üstlendi. Son gerçekleşen uçuşların bu bağlamda yeni bir diplomatik temasın başlangıcı olup olmadığı sorusu gündemde. İran’ın, İsrail saldırılarının uluslararası boyut kazanması halinde diyalog kanallarını yeniden açmak istemesi olasılığı göz ardı edilmiyor.
Tahliye İddiaları Gündemde
Uçakların rotaları ve taşıdığı yolcularla ilgili bilgi verilmemesi, tahliye olasılığını da güçlendiriyor. Hedef alınabilecek askeri ya da bilimsel personelin, güvenli bölgelere nakli ihtimali istihbarat çevrelerinde değerlendiriliyor. Özellikle hükümete ait özel jetin kullanılmasının bu olasılığı güçlendirdiği düşünülüyor. Öte yandan Meraj Havayolları'nın ticari görünümlü uçuşu, dikkatleri daha da artırıyor. Maskat’ta bu tür acil durumlar için önceden belirlenmiş protokol üsleri bulunuyor.
Kriz Diplomasisinin Eşiğinde Yeni Bir Dönem mi?
İran ile İsrail arasında beş gündür devam eden çatışmalar, bölgede büyük bir savaşın ayak sesleri olarak görülüyor. Dron ve füze saldırılarıyla şekillenen bu yeni nesil savaş, diplomatik alanda da hızlı refleksler gerektiriyor. İran’ın Umman üzerinden diplomasi kanalını yeniden devreye sokması, ABD ile doğrudan görüşmelere açık olabileceği şeklinde de yorumlanıyor. Washington yönetiminin bu sürece dahil olup olmayacağı ise önümüzdeki günlerde netleşecek.
Türkiye ve Bölge İçin Ne Anlama Geliyor?
İran’dan Umman’a yapılan bu tür uçuşlar, Türkiye açısından da önemli ipuçları barındırıyor. Ankara’nın bölgede barışçıl arabuluculuk misyonunu sürdürürken, aynı zamanda gelişmeleri dikkatle izlemesi gerekiyor. Özellikle nükleer müzakerelerin yeniden canlanması halinde, Türkiye’nin diplomatik masa etrafındaki rolü de yeniden şekillenebilir.
