ABD'de Cumhuriyetçiler başkan adaylarını nasıl seçiyor?
Trump'ın rakipleri kim?
Editor1
ABD'de Cumhuriyetçiler başkan adaylarını nasıl seçiyor?
Amerikan halkı 5 Kasım'da başkanlarını seçmek için sandık başına gidecek.
Eski ABD Başkanı Donald Trump da yeniden göreve seçilmek istiyor. Beyaz Saray'a giden yol uzun ve Trump’ın başkanlık seçimlerinde yarışabilmesi için önce Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı olması gerekiyor. 2024 seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti'nin adayı, muhtemelen Demokrat Parti'nin adayı Başkan Joe Biden ile karşılaşacak.
Amerikan siyasetinde iki ana parti var
ABD’de liberal çizgideki Demokratlar şu anda Beyaz Saray’da. Muhafazakar kanattaki Cumhuriyetçiler ise muhalefette.
Demokratlar daha büyük hükümet desteği ve harcamalarına inanma eğilimindeyken, Cumhuriyetçiler ise genellikle daha az harcama ve devletin küçültülmesi çağrısında bulunuyor.
Trump, başkanlığı kazandığı 2016 yılından bu yana Cumhuriyetçi Parti'nin önde gelen isimlerinden biri. Ancak 2020 seçimlerinde Demokratların adayı Biden'a karşı seçimi kaybetti.
5 Kasım'da yapılacak başkanlık seçimi için Cumhuriyetçilerin ön seçim adı verilen süreçle adaylarını belirlemeleri gerekiyor.
Demokrat Parti'de, Biden’ın adaylığına kesin gözüyle bakılıyor.
Adaylar, seçimlerden bir yıldan daha uzun bir süre önce kendilerini öne çıkarmaya başlıyor.
Her eyalet, parti adayı olarak kimi istediğini oylamak için bir seçim düzenliyor.
Nihai aday ise Temmuz 2024'te yapılacak ve büyük bir siyasi etkinlik konumundaki Cumhuriyetçi Ulusal Kongre'de (RNC) resmen belli olacak.
Bir eyalet tercih ettiği adayı iki şekilde seçebiliyor
Neredeyse tüm eyaletlerde ön seçimler aynı şekilde, genel seçimlerde olduğu gibi gizli oylama ile yapılıyor. Az sayıda eyalette ise el kaldırma şeklinde yapılan bir parti içi oylama bulunuyor.
Eyaletlerde kimlerin oy kullanabileceğine dair farklı kurallar bulunuyor. Genellikle sadece Cumhuriyetçi Parti üyeleri oy kullanıyor.
Adaylar, kazandıkları oy sayısına bağlı olarak, Kongre'de kendilerini temsil edecek belirli sayıda delegeye sahip oluyor.
Ön seçimler Iowa'da başladı
Eyaletlerde ön seçimler Iowa’da başladı. Eski Başkan Donald Trump, Iowa'daki ön seçimleri büyük farkla kazandı.
Iowa'dan sonra 23 Ocak'ta New Hampshire'da ön seçim yapılacak.
“Süper Salı” olarak bilinen 5 Mart'ta Alabama, Arkansas, California, Colorado, Maine, Massachusetts, Minnesota, North Carolina, Oklahoma, Tennessee, Texas, Utah, Vermont ve Virginia eyaletlerinde ön seçim için sandık başına gidilecek.
Ön seçimler, Haziran ayına kadar sürse de, yarışın galibi daha önce belli olabilir.
TV tartışmaları
ABD'de milyonlarca seçmen, başkan aday adaylarının hararetli tartışmalarını izliyor. Aday adayları arasında ilk TV tartışmaları Ağustos 2023'te başladı.
Ancak şimdiye kadar bu tartışmalar en popüler aday konumundaki Donald Trump olmadan gerçekleşti. Trump, ön seçimleri kim kazanırsa kazansın onu destekleyeceğine dair söz vermeyi reddetti ve rakipleriyle sahnede yüzleşmesine gerek olmadığını söyledi.
Trump favori ama işler değişebilir
Trump, hakkındaki suçlamalara rağmen Cumhuriyetçi Parti içinde yapılan anketlerde en popüler aday olmaya devam ediyor. Gizli belgeleri yasa dışı olarak saklamak, eski bir porno yıldızına yapılan ödemeleri örtbas etmek ve seçim sonuçlarını tersine çevirmeye çalışmakla suçlanıyor.
Hata yaptığını reddediyor ve suçlamaların siyasi olduğunu söylüyor. Hapse girse bile Beyaz Saray yarışında kalmaya devam edebilir.
Trump'ın rakipleri kim?
Trump’ın Cumhuriyetçi rakipleri, Florida Valisi Ron DeSantis ve ABD'nin eski Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Nikki Haley.
DeSantis genel olarak kültür savaşları konularına dayalı bir kampanya yürüttü, ancak güçlü bir başlangıcın ardından anketlerde düşüşe geçti.
Haley ise daha geleneksel bir Cumhuriyetçi partiye dönüş sözü vererek son haftalarda daha popüler hale geldi.
Hint asıllı Amerikalı işinsanı Vivek Ramaswamy, ırkçılık ve iklim konularında kurumsal dünyanın sahip olduğu "duyarcılık" ile mücadele etme sözü vermişti.
Ancak Ramaswamy, Iowa'da ön seçimde dördüncü olunca, başkan adaylığı yarışından çekildi.
BBC TÜRKÇE
