Umut hakkı neyi değiştirir, Öcalan serbest mi kalacak?
10. İnfaz Paketi Meclis’te. Gündemde ise Öcalan ve ağırlaştırılmış müebbet mahkûmlarına “umut hakkı” tanınması tartışması var. AİHM’in kararına göre umut hakkı şartsız tanınmalı. Siyasi şartlar ise hukukun önünde engel oluşturuyor.
Editor1
10. İnfaz Paketi Meclis’te: Umut Hakkı Tartışması ve Öcalan Dosyası Gündemde
YEREL GÜNDEM / ANKARA
Umut hakkı neyi değiştirir, Öcalan serbest mi kalacak?
Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan 10. Yargı Paketi, sadece teknik bir düzenleme değil, aynı zamanda siyasi ve toplumsal bir eşik olarak görülüyor. Paketin içeriği netleşmeye başlamışken, kamuoyunun merakla izlediği iki başlık öne çıkıyor: Genel af beklentileri ve Abdullah Öcalan’ın da dahil olduğu ağırlaştırılmış müebbet mahkûmlarına “umut hakkı” tanınıp tanınmayacağı.
Adalet Bakanlığı’ndan açıklama var ama kulisler hareketli
Adalet Bakanı, pakette genel affın olmadığını açık dille ifade etse de kulislerde konuşulanlar farklı. DEM Partisi’nin Adalet Bakanı ile yaptığı görüşmelerde, PKK'nın silah bırakması karşılığında Öcalan’ın ceza koşullarının değiştirilmesi gibi taleplerin gündeme geldiği iddia ediliyor. Ancak iktidar cephesi bu konuda adım atılması için terör örgütünden somut ve net bir “silah bırakma” beyanı bekliyor. Sürecin şu anda bir duraksama evresine girdiği ifade ediliyor.
Devlet Bahçeli'nin ‘umut hakkı’ mesajı ve AİHM kararı
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli daha önce yaptığı açıklamada, Öcalan’ın “umut hakkından” yararlanabilmesi için PKK'nın tamamen dağıldığını açıkça ilan etmesi gerektiğini söylemişti. Ancak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), bu hakkın bir siyasi şarta bağlanamayacağını, her ağırlaştırılmış müebbet cezası alan hükümlünün 25 yıl sonunda tahliye için gözden geçirilme hakkı olması gerektiğini hükme bağladı.
AİHM kararına göre Öcalan da dahil olmak üzere tüm ağırlaştırılmış müebbet mahkumlarının, cezaevi koşullarında iyi hal göstermeleri halinde salıverilme taleplerinin belli aralıklarla yeniden değerlendirilmesi gerekiyor. Ancak bu karar, hükümlünün mutlaka serbest bırakılması anlamına gelmiyor.
Hukukun yolu demokratikleşmeden geçiyor
Umut hakkı meselesi yalnızca Öcalan’ın durumu özelinde değil, Türkiye’nin demokratikleşme süreciyle de yakından ilgili. Hukukçular ve insan hakları savunucuları, infaz yasasının 107/16. maddesinin AİHM kararına uyumlu hale getirilmesi gerektiğini savunuyor. Bu maddeye göre devlete karşı suç işleyenlerin hiçbir şekilde koşullu salıvermeden yararlanamaması, “ümitsiz infaz” anlamına geliyor ve AİHM’e göre bu insan hakları ihlalidir.
Yeni bir başlangıç mı yoksa kaçırılmış bir fırsat mı olacak?
“Terörsüz Türkiye” idealinin sıkça dile getirildiği bu süreçte, 10. Yargı Paketi kritik bir dönemeç olabilir. Hukukun üstünlüğü ilkesine uygun adımlar atılırsa, sadece infaz hukukunda değil, toplumsal barışın sağlanmasında da önemli bir ilerleme kaydedilebilir. Ancak siyasetin gerilimli atmosferi ve toplumsal kutuplaşma göz önüne alındığında, bu paketin heba edilip edilmeyeceği büyük bir soru işareti olarak duruyor.
