İran, Azerbaycanlı Aktivistleri Susturmak İçin Harekete Geçti
İran, son aylarda Azerbaycanlı aktivistleri baskı altına alarak susturuyor. HRW raporuna göre, aktivistler sahte suçlamalarla yargılanıyor ve uzun hapis cezalarına çarptırılıyor.

İran, Azerbaycanlı Aktivistleri Susturmak İçin Harekete Geçti
YEREL GÜNDEM / DÜNYA
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), İran'ın son aylarda Azerbaycanlı aktivistleri baskı altına alarak susturmaya çalıştığını duyurdu. Örgüte göre, Tahran yönetimi, aktivistleri hapis cezalarına çarptırırken sağlam kanıtlar sunmuyor.
HRW'nin Pazar günü yayınladığı rapora göre, İran, Ekim 2024’ten bu yana en az iki düzine Azerbaycanlı aktivisti hapse attı. Raporda, yetkililerin söz konusu kişileri 3 ila 14 yıl arasında değişen ağır hapis cezalarına mahkûm ettiği belirtiliyor. İnsan hakları örgütü, bu uygulamayı “sivil toplumu baskılama ve etnik azınlıkların temel hak taleplerini engelleme” olarak nitelendiriyor.
HRW’nin araştırmasına göre, gözaltına alınan aktivistlerin bir kısmı çevresel hakları savunma, etnik azınlıkların haklarını koruma ve İran’daki 2022 protestolarında ölen ya da yaralanan protestocuların ailelerine yardım etme gibi faaliyetler yürütmekle suçlandı. Diğerleri ise “devlete karşı propaganda,” “ülkeye karşı komplo kurmak” ve “muhalif bir gruba üye olmak” gibi suçlamalarla karşı karşıya kaldı.
HRW İran Araştırmacısı Nahid Naghshbandi, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “İranlı yetkililer, muhalefeti susturmak için sistematik olarak sivil toplumu ve etnik azınlıkları ağır suçlamalar ve hapis cezalarıyla hedef alıyor” dedi. Örgüt ayrıca, İran hükümetinin tutuklulara tıbbi bakım sağlamadığını, hücre hapsi uyguladığını ve psikolojik baskılarla mahkûmları yıldırdığını bildirdi.
İran’daki Azerbaycanlılar, ülkenin en büyük etnik azınlık gruplarından biri olup, Tahran yönetimi ile Bakü arasındaki gerilimlerin arttığı bir dönemde baskılarla karşı karşıya kalıyor. Son yıllarda İran, Azerbaycan ile ilişkilerinde artan gerilim nedeniyle etnik azınlık hareketlerine karşı daha sert bir tutum benimsedi. Özellikle Azerbaycan’ın İsrail ile yakın askeri ilişkileri, Tahran’ı endişelendiren başlıca konular arasında yer alıyor.
İnsan hakları örgütleri, İran hükümetinin azınlıklara yönelik baskılarını artırması halinde uluslararası toplumun daha sert tepkiler verebileceğini belirtiyor. HRW, İran’ın uluslararası hukuk çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmesi ve sivil toplum aktivistlerini serbest bırakması gerektiğini vurguluyor.
İran yönetimi ise insan hakları ihlalleri iddialarını reddediyor ve bu tür faaliyetlerin “ulusal güvenliği tehdit eden unsurlarla mücadele” kapsamında değerlendirildiğini savunuyor. Ancak, uluslararası camia, İran'ın özellikle etnik azınlıklara yönelik baskıcı politikalarını yakından takip ediyor.