Suriye'de Hangi Ülke, Ne İstiyor?
Suriye’de iç savaş sonrası siyasi dengeler değişirken, Türkiye, ABD, Rusya ve Körfez ülkeleri bölgedeki etkilerini artırmak için stratejilerini sürdürüyor.
Editor1
Suriye'de Hangi Ülke, Ne İstiyor?
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
Suriye'de geçiş dönemi devlet başkanı Ahmed eş-Şara, 13 yıllık iç savaşın ardından ülkenin birliğini sağlamak için hükümetinin kontrolünü güçlendirmeye çalışıyor. Ancak bu süreçte Türkiye, ABD, Rusya ve Körfez ülkelerinin farklı çıkarları devrede.
Suriye'deki Güncel Durum Aralık 2023'te Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ve müttefikleri Şam’ı ele geçirerek eski Devlet Başkanı Beşar Esad’ı Rusya’ya kaçmaya zorladı. Ancak HTŞ ülkenin tamamında tam kontrol sağlayabilmiş değil. HTŞ lideri Ahmed eş-Şara, batıda İdlib'den güneye Şam'a kadar uzanan bir alanı kontrol ediyor.
Türkiye'nin Suriye Politikası Türkiye, Suriye’nin kuzeyinde Kürt gruplara karşı mücadele eden Suriye Milli Ordusu’nu (SMO) destekliyor. Türkiye'nin bölgede yaklaşık 10.000 askeri bulunuyor ve SMO’ya silah, askeri ve siyasi destek sağlıyor. SMO'nun savaşçı sayısı 70.000 ila 90.000 arasında tahmin ediliyor. Türkiye, Suriye’nin Kürt özerk bölgesini reddetmesini ve SDG savaşçılarının düzenli orduya entegre edilmesini istiyor.
ABD'nin Suriye Politikası ABD'nin Suriye’de yaklaşık 900 askeri bulunuyor ve Kürt liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri'ni (SDG) destekliyor. SDG’nin içinde Halk Koruma Birlikleri (YPG) de yer alıyor. Washington, SDG’nin IŞİD’le mücadelede kritik bir rol oynadığını belirtiyor. ABD ayrıca Esad rejimine karşı insan hakları ihlalleri nedeniyle sert yaptırımlar uygulamaya devam ediyor.
Rusya'nın Suriye Politikası Rusya, 2015'te Esad rejimini destekleyerek Suriye'de askeri üsler elde etti. Tartus'taki deniz üssü ve Hmeymim Hava Üssü, Moskova'nın bölgedeki varlığını güçlendirdi. Ancak Esad'ın devrilmesi sonrası Rusya'nın gelecekte bu üsleri nasıl kullanacağı belirsiz. Rusya, HTŞ ile bu üslerin geleceği konusunda müzakereler yürütüyor.
Körfez Ülkelerinin Suriye Politikası Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, Suriye'nin yeniden inşasına finansal destek sağlayabilir. Ancak bu ülkeler, HTŞ’nin cihatçı geçmişi nedeniyle temkinli yaklaşıyor. Körfez ülkeleri, Suriye'nin İran'ın etkisinden tamamen çıkmasını istiyor.
İran'ın Suriye Politikası İran, Suriye'yi müttefiki Hizbullah'a silah tedarik etmek için kritik bir kanal olarak görüyor. Esad'ın devrilmesi, Tahran için büyük bir darbe oldu. Ancak İran, iç savaş sonrası Suriye’de tekrar etkin olabilmek için bazı silahlı grupları destekleyerek stratejik nüfuzunu artırmaya çalışıyor.
İsrail'in Suriye Politikası İsrail, Golan Tepeleri'nde askeri varlığını artırdı ve Suriye'nin bazı bölgelerinde 500’den fazla hava saldırısı düzenledi. İsrail'in temel hedefi, İran’ın bölgedeki etkisini azaltmak.
Suriye'deki Gelecek Senaryoları Suriye’de barışın sağlanması, uluslararası güçlerin çıkar dengelerine bağlı. Türkiye, ABD, Rusya, İran ve Körfez ülkelerinin politikaları Suriye’nin geleceğini belirleyecek ana unsurlar arasında yer alıyor. Geçiş hükümetinin başarılı olması, Suriye’nin istikrarı için kritik bir faktör olacak.
