Gazze savaşı, Ramazan'da Kudüs'te gerginlik endişelerini körüklüyor
Filistinliler için sembol
Editor1
Gazze savaşı, Ramazan'da Kudüs'te gerginlik endişelerini körüklüyor
- Yolande Knell
- Unvan,BBC News - Kudüs
Ateşkesin bir türlü sağlanamadığı koşullarda Ramazan'da şiddetin özellikle Kudüs'e yayılmasından korkuluyor.
Hamas, Filistinlilere Mescid-i Aksa'ya ziyaretleri artırma çağrısını yineledi.
İsrail, Hamas'ı "Ramazan ayında bölgeyi ateşlemeye çalışmakla" suçladı.
Müslümanların en kutsal üçüncü mabedi olarak bilinen Mescid-i Aksa, bölgedeki Müslümanların ibadet yeri.
Aynı zamanda Yahudilerin de en kutsal yeri olan ve Tapınak Dağı olarak bilinen bölge, İsrail-Filistin çatışmasının alevlendiği dönemlerde sık sık sorunların odak noktası oluyor.
Ramazan, yeni ayın görülmesine bağlı olarak 10-11 Mart'ta başlıyor.
Bu hafta ziyaret ettiğimde El Aksa'nın avluları sakindi ama Filistinlilerin aklı savaştaydı.
Ayat adlı bir kadın üzüntüyle " Bu yıl Gazze'de yaşananlar yüzünden insanlar normal Ramazan geleneklerini yerine getirip tadını çıkarmak istemiyor" diyor.
Mısırlı kaynaklar arabulucuların Pazar günü Hamas heyetiyle tekrar bir araya gelerek İsrail'le bir anlaşmaya varmaya çalışacaklarını söyledi. Ancak 40 gün sürmesi planlanan ateşkesin Ramazan'ın başlangıcına kadar yürürlüğe girebileceğine dair umutlar azaldı.
İsrail Cumartesi günü yaptığı açıklamada, onlarca rehinenin serbest bırakılması için çabalarını sürdüren istihbarat şefinin ABD'li mevkidaşı ile görüştüğünü söyledi.
Daha sonra İsrail başbakanlık ofisi bir açıklama yaparak Hamas'ın "pozisyonunu koruduğunu" ve "bir anlaşmayla ilgilenmediğini" ifade etti.
Görüşülmekte olan çerçeve plan, Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırılarında kaçırdığı İsrailli rehinelerin bir kısmının Filistinli mahkumlar karşılığında serbest bırakılmasını ve yardımların arttırılmasını öngörüyor. Birleşmiş Milletler Gazze'de açlık uyarılarını tekrarlıyor.
Ebu Nadir, mobiletiyle El Aksa'dan geçerken "Bu Ramazan zor geçecek. Gazze'deki vatandaşlarımızı düşündüğümüzde orucumuzu nasıl açacağız ve nasıl yemek yiyeceğiz?" diye soruyor ve ekliyor: "Daha iyi günler için dua ediyoruz."
İsrail polisi El Aksa cami külliyesinin etrafında daimi varlığını görünür bir şekilde sürdürüyor; her kapıda girişi kontrol eden polisler var.
Bu hafta sonu binlerce polis, her gün on binlerce kişinin El Aksa Camii'nde ibadet etmesinin beklendiği Eski Şehir'de konuşlandırıldı.
Filistinliler için sembol
İsrail'in 1967 Savaşı'nda Eski Şehir'in bu kısmı da dahil olmak üzere Doğu Kudüs'ü Ürdün'den alıp işgal ve ilhak etmesinden bu yana burası Filistinlilerin geniş çaplı mücadelesinin önemli bir sembolü haline geldi.
2000 yılında dönemin İsrail muhalefet lideri Ariel Şaron'un Tapınak Tepesi'ni ziyareti, Filistinlilerin "El Aksa İntifadası" adını verdikleri İkinci Filistin Ayaklanması için önemli bir tetikleyici olmuştu.
Burada İsrail güvenlik güçleri ile ibadete gelen Filistinliler arasında özellikle Ramazan ayında sık sık çatışmalar yaşanıyor.
Eski Şehir'de İsrailli milliyetçilerin yürüyüşleri olduğunda ve İsrail'in aşırı sağcılarının, Yahudilerin ziyaretine izin veren ama ibadetine izin verilmeyen alandaki hassas dini statüko kurallarını değiştirme çağrıları nedeniyle de tansiyon yükseliyor.
Mayıs 2021'de Kudüs'te yükselen tansiyon El Aksa'da şiddet olaylarıyla patlak verdi. Ardından Hamas'ın Kudüs'e roket atması Gazze'de kısa süreli bir savaşa ve Yahudi ve Arap İsrailliler arasında huzursuzluğa yol açtı.
Geçen yıl Ramazan ayının Yahudilerin Hamursuz Bayramı ile çakışması üzerine, Yahudi aşırılık yanlılarının Tapınak Tepesi'nde kurban kesmeyi planladıklarına dair haberler yayıldı.
İsrail polisinin bunu engelleyeceğine güvenmeyen yüzlerce Müslüman El Aksa'da barikat kurdu ve onlara karşı şok bombaları kullanıldı.
Bu yıl Ramazan herhangi bir büyük Yahudi bayramına denk gelmiyor.
Bu Ramazan'ın nasıl geçeceği büyük ölçüde Gazze'deki olaylara ve İsrail'in koyduğu sınırlamalara bağlı olacak.
Aşırı sağcı İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, İsrailli rehineler Gazze'de tutsakken Hamas'ın "zafer kutlamasını" engellemek için Müslüman İsrail vatandaşlarının El Aksa'ya erişimine sıkı kısıtlamalar getirilmesi çağrısında bulundu.
Ancak İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu bu planı reddetti. Başbakan, geçmişte olduğu gibi Ramazan ayının ilk haftasında da ibadet edenlerin camiye girmesine izin verileceğini ve güvenlik durumunun her hafta yeniden değerlendirileceğini söyledi.
Bölgeye kaç kişinin girmesine izin verileceği henüz belli değil.
Pazar günü bir basın toplantısı düzenleyen İsrail, ibadet edenlerin Tapınak Tepesi'ne "önceki yıllara benzer sayılarda" girişine izin verileceğini söyledi.
"Bu ay ve her ay" "güvenli ve uygun ibadetlere" izin verileceği belirtilerek, yanlış söylentilere kulak asılmaması çağrısı yapıldı.
Gazze savaşı sırasında İsrail, Batı Şeria'daki Filistinlilerin Kudüs'e girişini büyük ölçüde engelledi. Genellikle on binlerce kişi Ramazan'da Cuma namazlarına katılmak için İsrail askeri kontrol noktalarından geçiyordu.
İsrail hükümet sözcüsü Eylon Levy, ibadet özgürlüğünü korumak için doğru kararların alınacağını vurguladı ve "Ramazan genellikle aşırılık yanlısı unsurların şiddeti körüklemeye ve alevlendirmeye çalıştığı bir dönemdir. Biz bunu engellemek için çalışıyoruz" dedi.
"Önceki yıllarda olduğu gibi ibadet için Tapınak Tepesi'ne erişimi kolaylaştırmaya devam edeceğiz ve huzuru bozmaya çalışanlara karşı duracağız."
Altın yaldızlı Kubbetü's-Sahra'nın yanında, Mescid-i Aksa ya da diğer adıyla Harem-i Şerif'i yöneten İslami Vakıflar Konseyi üyesi Dr. İmam Mustafa Ebu Sway, "Birkaç yıl önce İsrail, Batı Şeria'dan isteyen herkesin gelmesine izin verdi ve tek bir olay bile yaşanmadı" dedi.
"İnsanlar ibadet etmek için geliyorlar. Huzuru bozmak için gelmiyorlar. İsrail polisi ve güvenlik güçleri onları rahat bırakırsa, umarım her şey yolunda gider."
BBC TÜRKÇE
