Türkiye, Suriye ve ABD Zirvesinde Neler Konuşuldu?
İstanbul'da gerçekleşen Türkiye, Suriye ve ABD görüşmelerinde yaptırımların kaldırılması, SDG'nin entegrasyonu, ekonomik kalkınma ve güvenlik iş birliği ele alındı. Erdoğan, Şara ve Barrack ortak mesajlar verdi.
Editor1
Türkiye, Suriye ve ABD Zirvesinde Neler Konuşuldu?
YEREL GÜNDEM / ANKARA
Erdoğan ile Şara İlk Kez Aynı Masada
24 Mayıs 2025’te İstanbul Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde gerçekleşen üçlü diplomatik temaslar, Suriye krizinde önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye’nin geçiş dönemi başkanı ilan edilen Ahmed Şara’yı 1,5 saat süren bir görüşme için kabul etti. Bu görüşmenin ardından Şara, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack ile bir araya geldi.
Görüşmelere, Türkiye'den Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, MİT Başkanı İbrahim Kalın gibi kritik isimler katılırken, Suriye tarafında ise Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani hazır bulundu. Görüşmelerin merkezinde, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması, ülkenin yeniden inşası ve güvenlik iş birliği vardı.
ABD'den Yaptırımları Kaldırma Taahhüdü
ABD’li temsilci Thomas Barrack, Şara ile gerçekleştirdiği görüşmeyi “tarihi” olarak nitelendirdi. Barrack, ABD'nin Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırma kararının, hem IŞİD'in kalıcı olarak yenilmesine hem de Suriye halkına daha iyi bir gelecek sağlanmasına katkı sağlayacağını belirtti.
ABD Başkanı Donald Trump’ın liderliğindeki yönetim, 14 Mayıs’ta Riyad’daki görüşmenin ardından yaptırımların kaldırılacağına dair sinyaller vermişti. Bu doğrultuda, ABD Hazine Bakanlığı Şara hükümeti, Suriye Merkez Bankası ve kamu kurumlarını kapsayan işlemler için genel lisans yayımladı.
Türkiye'den Şartlı Destek
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması, tek merkezden yönetilmesi ve ülkenin ordusunun yeniden yapılandırılması gerektiğini vurguladı. İsrail’in Suriye topraklarındaki saldırılarını “kabul edilemez” olarak nitelendiren Erdoğan, Türkiye-Suriye ilişkilerinin enerji, savunma ve ulaştırma gibi alanlarda gelişmeye devam edeceğini söyledi.
Şara ise Türkiye'nin desteği için teşekkür etti ve yaptırımların kalkması sürecinde Türkiye’nin üstlendiği rolü önemsediklerini vurguladı.
SDG Anlaşması ve Entegrasyon Süreci
Toplantıların en dikkat çeken gündem maddelerinden biri ise Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile imzalanan anlaşmanın uygulanması oldu. Mart ayında SDG, askeri ve idari kurumlarını geçiş hükümetine entegre etme konusunda prensipte anlaşma sağlamıştı. Dolmabahçe’deki görüşmelerde bu sürecin nasıl işleyeceği tartışıldı.
Ancak, SDG’nin Suriye devletine entegrasyonunun pratik detayları henüz netleşmiş değil. Şara yönetimi, bu süreci yasal zemine oturtacak adımlar atmaya hazır olduğunu belirtti.
İsrail, Kimyasal Silahlar ve Güvenlik İş Birliği
Görüşmelerde ayrıca İsrail ile ilişkiler, Suriye’nin kuzeydoğusundaki mülteci kampları ve yabancı savaşçıların durumu da ele alındı. Şara, İsrail ile 1974 tarihli Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması'nın uygulanmasının önemini vurguladı.
İki taraf, Suriye'deki kimyasal silahların tamamen yok edilmesi konusunda mutabakata vardı. Terörle mücadele, sınır güvenliği ve bölgede istikrarın sağlanması için güvenlik alanında iş birliği kararı alındı.
Ekonomik Kalkınma ve Yatırım Vurgusu
Suriye geçiş yönetimi, enerji ve altyapı başta olmak üzere ülkeye yabancı yatırımın girişini kolaylaştıracak mekanizmaları devreye almaya hazır olduğunu açıkladı. Türkiye, ABD, Körfez ülkeleri ve Avrupa ile birlikte ekonomik kalkınma planları üzerinde çalışılacağı duyuruldu.
Barrack, Batı’nın geçmişteki müdahale döneminin sona erdiğini, Suriye halkının artık yatırım ve gelişme yoluyla ayağa kalkması gerektiğini ifade etti. “Bu sefer hayali sınırlarla değil, Suriye halkının kendisiyle omuz omuzayız” sözleriyle yeni dönemin ruhunu özetledi.
AB'den Tam Destek
Avrupa Birliği de 20 Mayıs’ta Suriye’ye yönelik tüm ekonomik yaptırımları kaldırma kararı almıştı. Böylece hem ABD hem AB, Suriye geçiş yönetimine uluslararası meşruiyet ve ekonomik destek sağlama yönünde adım atmış oldu.
Türkiye, Suriye ve ABD’nin İstanbul’da gerçekleştirdiği bu görüşmeler, savaş sonrası dönemde Suriye'nin yeniden inşasında üçlü iş birliğinin temelini oluşturdu. Özellikle güvenlik, siyasi entegrasyon ve ekonomik kalkınma alanlarında atılacak adımların önümüzdeki süreçte bölgedeki dengeleri yeniden şekillendirmesi bekleniyor.
