328 Milyar Liralık Borç Takibe Düştü: Ekonomik Kriz Derinleşiyor
Türkiye’de bankaların takipteki alacakları rekor seviyelere ulaştı. En büyük artış bireysel kredi kartı borçlarında yaşanırken, ekonomik kriz derinleşiyor.
Editor1
328 Milyar Liralık Borç Takibe Düştü: Ekonomik Kriz Derinleşiyor
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
Türkiye'de bireysel ve kurumsal borçlanma krizinin etkileri giderek büyüyor. Bankaların takipteki alacakları rekor seviyelere ulaşırken, en büyük artış bireysel kredi kartı borçlarında yaşandı. Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadele politikaları çerçevesinde faiz oranlarını artırması, borçlu vatandaşlar için büyük bir yük oluşturdu.
Takipteki Borçlar Katlanıyor
Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) verilerine göre, 28 Şubat 2020'de 152 milyar 580 milyon lira olan takipteki alacaklar, beş yıl içinde yüzde 115 artarak 328 milyar 754 milyon liraya yükseldi. Bu süreçte, takipteki tüketici kredileri ve bireysel kredilerde artış oranı yüzde 586 olurken, bireysel kredi kartlarında bu oran yüzde 958’e ulaştı.
Özellikle pandemi sonrası ekonomik krizin derinleşmesiyle birlikte vatandaşların borçlarını ödemekte zorlandığı görülüyor. Takipteki borçluların sayısında da ciddi bir artış yaşandı. 2020 yılında bireysel kredi veya kredi kartı borcunu ödememiş kişi sayısı 690 bin 355 iken, 2024 yılının sonunda bu rakam 1 milyon 859 bin 843’e ulaştı.
1.1 Trilyon Liralık Kredi Yakın İzlemeye Alındı
TBB'nin raporuna göre, ikinci grup olarak tanımlanan "yakın izlemedeki krediler" de ciddi bir artış gösterdi. 2023'te 912 milyar lira olan bu kredi miktarı, Eylül 2024’te 1 trilyon 197 milyar liraya çıktı. Bu kategoride yer alan krediler, borçluların ödeme güçlüğü yaşadığı ancak henüz icra sürecine girmemiş krediler olarak değerlendiriliyor.
Buna ek olarak, tahsil imkânı sınırlı, tahsili şüpheli ve zarar niteliğindeki krediler, 2024 yılının ilk dokuz ayında 250 milyar liraya ulaştı. Bankalar, bu borçları geri alabilmek için yeniden yapılandırma seçeneklerini artırırken, vatandaşlar yüksek faiz oranları nedeniyle borçlarını kapatmada büyük sıkıntılar yaşıyor.
Bireysel Kredi Kartı Borçlarında Büyük Artış
Bireysel kredi kartı borçları, takipteki alacaklar içinde en hızlı artış gösteren kalem oldu. Son beş yılda yüzde 958 oranında artış gösteren bireysel kredi kartı borçları, vatandaşların günlük harcamalar için kredi kartına bağımlılığını da gözler önüne seriyor. Artan faiz oranları ve enflasyonist baskılar nedeniyle kredi kartı borçlarını çevirmek her geçen gün daha zor hale geliyor.
Özellikle düşük ve orta gelir grubundaki vatandaşlar, borçlarını ödeyemedikleri için yasal takibe düşme riskiyle karşı karşıya. 2024 yılı itibarıyla bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal eden kişi sayısı 1 milyon 376 bine ulaştı.
Ekonomik Önlemler Yetersiz Kaldı
Ekonomik krizle mücadelede atılan adımlar yetersiz kalırken, kredi ve kredi kartı borçları konusunda ciddi reformlar yapılması gerektiği vurgulanıyor. Bankalar ve finans kuruluşları, borçlarını ödeyemeyen müşterilere yönelik yapılandırma süreçlerini hızlandırırken, borçlular için daha düşük faizli ödeme planlarının oluşturulması talep ediliyor. Ancak yüksek faiz oranları ve ekonomik belirsizlik nedeniyle bu adımların yeterli olup olmayacağı tartışma konusu.
Yakın gelecekte ekonomik göstergelerin nasıl şekilleneceği belirsizliğini korurken, kredi kartı ve bireysel borçlanma krizi, Türkiye’nin finansal istikrarı açısından ciddi bir risk oluşturmaya devam ediyor.
KAYNAK: EMEL YİĞİT / NEFES
