STRES VE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ İŞTAH ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Sağlıklı Beslenme ve İştah Kontrolü İçin Uzman Tavsiyeleri
Editor1
STRES VE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ İŞTAH ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
İYİ PSİKOLOG / İZMİR
İştah, yaşamımızın merkezinde yer alan, biyolojik ve psikolojik süreçlerin etkileşimiyle şekillenen bir fenomen. Modern yaşamın getirdiği stres, hareketsiz yaşam tarzı ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları, iştah kontrolünü daha da karmaşık hale getiriyor. Eczacı ve Homeopat Ezgi Nevçehan, “İştah kontrolünün bilimsel temellerini, etkileyen faktörleri ve sağlıklı bir yaşam için nasıl yönetilebileceğini söyledi.
İştah, vücudun enerji ihtiyacını karşılamak için besin alımını düzenleyen bir mekanizmadır. Hipotalamus, bu sürecin merkezinde yer alır ve hormonlar aracılığıyla iştahı düzenler. Eczacı ve Homeopat Ezgi Nevçehan “Ghrelin, leptin ve insülin gibi hormonların, açlık ve tokluk sinyalleri göndererek iştahı kontrol edeceğini belirterek, Ghrelin, mide tarafından salgılanan ve açlık hissini tetikleyen bir hormon olduğunu söyleyerek Leptin’in ise yağ hücreleri tarafından üretilerek tokluk hissini desteklediğini vurguladı.
Beslenme alışkanlıkları ve gıdalar, iştahı doğrudan etkiliyor. Yüksek şekerli ve yağlı yiyecekler, beyin ödül sistemini uyararak aşırı yeme isteği yaratabilir. Ezgi Nevçehan “Lif ve protein açısından zengin yiyecekler, daha uzun süre tok kalmamızı sağlar ve aşırı yeme eğilimini azaltır. Psikolojik faktörler de iştah üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Stres, depresyon ve anksiyete gibi duygusal durumlar, iştahı artırarak aşırı yeme davranışını tetikleyebilir. Düzenli egzersiz yapmak ise iştah kontrolüne yardımcı olur. Egzersiz, ghrelin seviyelerini düşürerek açlık hissini azaltır ve tokluk hormonlarının salınımını artırır. Yetersiz uyku, iştahı artıran ghrelin hormonunun seviyelerini yükseltir ve leptin seviyelerini düşürür. Bu durum, daha fazla yemek yeme isteği uyandırır ve kilo alımına yol açabilir” dedi.
Sağlıklı Beslenme ve İştah Kontrolü İçin Uzman Tavsiyeleri
Eczacı ve Homeopat Ezgi Nevçehan, sağlıklı iştah kontrolü için bazı öneriler verdi. Nevçehan, “Lif, protein ve sağlıklı yağlar açısından zengin bir diyet, iştah kontrolünde yardımcı olur. Tam tahıllar, sebzeler, meyveler, baklagiller ve yağlı tohumlar, tokluk hissini artıran besinlerdir. Haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz yapmak, iştah kontrolüne ve genel sağlık iyileşmesine katkı sağlar. Yürüyüş, koşu, yüzme veya bisiklete binme gibi aktiviteler, ghrelin seviyelerini dengede tutar. Meditasyon, yoga ve derin nefes egzersizleri gibi stres yönetim teknikleri, iştah kontrolünü destekler. Ayrıca, sosyal destek ve profesyonel yardım almak da stresi azaltmada etkilidir. Her gece 7-9 saat uyumak, iştahı düzenleyen hormonların dengede kalmasına yardımcı olur. Uyku hijyenine dikkat etmek, kaliteli bir uyku için gereklidir. Bu, düzenli bir uyku rutini oluşturmak, yatak odasını rahat bir uyku ortamına dönüştürmek ve uyku öncesi ekran kullanımını sınırlamak anlamına gelir. Yavaş yemek yemek ve her lokmanın tadını çıkarmak, tokluk sinyallerinin beyne ulaşmasını kolaylaştırır. Dikkatli beslenme, yani yemek yerken tamamen o ana odaklanmak, aşırı yeme davranışını önlemeye yardımcı olur. Yemeklerden önce su içmek, mide hacmini artırarak daha az yemenizi sağlar. Günde en az 8 bardak su içmek, genel sağlık ve iştah kontrolü açısından önemlidir” dedi.
“Sağlıklı yaşam alışkanlıkları ile iştahınızı dengeleyin”
Bazı takviyeler, iştah kontrolüne yardımcı olabiliyor. Yeşil çay ekstraktı, kateşinler ve kafein içerir. Bu bileşenler, metabolizmayı hızlandırarak yağ yakımını artırabilir ve iştahı kontrol etmeye yardımcı olur. Ezgi Nevçehan, “CLA (konjuge linoleik asit), vücut yağını azaltmada ve iştahı kontrol etmede etkili olabildiğini Özellikle sporla birlikte kullanıldığında, yağ kaybını destekleyebilir. Krom pikolinat, kan şekeri seviyelerini dengeleyerek tatlı ve karbonhidratlı yiyeceklere olan isteği azaltabilir. Bu da iştah kontrolüne katkıda bulunur” dedi.
İştah kontrolü, sağlıklı bir yaşamın ve ideal vücut ağırlığının korunması için temel bir unsurdur. Nevçehan, “Dengeli beslenme, düzenli egzersiz, yeterli uyku ve stres yönetimi gibi sağlıklı yaşam alışkanlıkları, iştahın dengelenmesine yardımcı olur. Ayrıca, gerektiğinde doğru takviyeler kullanarak iştah kontrolünü destekleyebilirsiniz. Ancak unutulmaması gereken en önemli nokta, her bireyin iştah ve beslenme ihtiyaçlarının farklı olduğudur. Bu nedenle, kişiselleştirilmiş bir yaklaşım benimsemek ve profesyonel sağlık danışmanlarından destek almak, uzun vadeli başarı için kritiktir” şeklinde konuştu
