Yapay Zekâ Hukukun Geleceğinde: Justicia Artificial ve Adalet Tartışması

YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE

İstanbul’da düzenlenen 14. Suç ve Ceza Filmleri Festivali, bu yıl yapay zekânın adalet sistemine etkisini tartışmaya açtı. Simón Casal’ın yönettiği Justicia Artificial (2024), festivalin en dikkat çekici filmleri arasında yer aldı. Yapay zekânın mahkemelerdeki rolünü ve bu teknolojinin toplumsal etkilerini inceleyen film, izleyiciyi derin bir sorgulamaya davet ediyor.

Festivalin Teması: Yapay Zekâ ile Adalet

Festivalin program direktörü Alin Taşçıyan, Justicia Artificial’ın neden seçildiğini şu sözlerle açıkladı:
“Yapay zekânın mahkemelerde yargıçların yerini alması olasılığını gündeme getiren bir filmin, Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali’nde önemli bir tartışma konusu olacağını düşündüm. Yapay adalet kavramını ortaya atan bir filme kayıtsız kalamazdık.”

Justicia Artificial: Yapay Adaletin Riskleri ve Olasılıkları

Film, yakın gelecekte İspanya’da geçiyor ve hükümetin insan yargıçları yapay zekâ ile değiştirme planını konu alıyor. Filmde, başlangıçta yargıçlara yardımcı olması için geliştirilen THENTE 1 adlı yapay zekâ sistemi, bir sonraki adımda yargıçların yerini almak üzere THENTE 2 olarak sunuluyor. Bu sistemin kullanımı için ulusal bir referandum düzenleniyor.

Film, yalnızca yapay zekânın yargı sistemindeki rolünü değil, aynı zamanda güç savaşlarını, etik sorunları ve insan hırslarının bu süreçteki etkilerini de ele alıyor.

Filmden Çarpıcı Detaylar:

1. Davaların Uzun Sürmesi ve Teknolojinin Çözüm Önerisi:
   Filmde, “mahkemelerin 20. yüzyıldan kalma olduğu” ve davaların uzun sürmesinin, yapay zekânın devreye girmesiyle aşılacağı savunuluyor.

2. Yapay Zekânın Yalan Tespiti:
   Filmde, sanığın yüz ifadelerini analiz eden yapay zekâ, yalan söyleyip söylemediğini hakime destek veri olarak sunuyor.

3. Telif Hakları ve Şeffaflık Sorunu:
   Hakim Carmen Costa, yapay zekâ algoritmalarını incelemek istediğinde, “telif hakları” gerekçesiyle engelleniyor. Bu, yapay zekâ sistemlerinin hesap verebilirliğine dair ciddi bir eleştiri getiriyor.

4. Güç Mücadeleleri ve Manipülasyon:
   Film, referandum sürecinde tehdit ve rüşvetle insanların nasıl yönlendirildiğini gözler önüne seriyor.

Panelde Tartışılan Sorular

Festival kapsamında düzenlenen panelde, İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Altan Çakır ve İstanbul Ticaret Üniversitesi’nden Dr. Buket Abanoz Öztürk, yapay zekânın adalet sistemine etkilerini tartıştı:

• Adalet ve Algoritmalar: Yapay zekânın, adaletin sağlanmasında tarafsızlık, önyargılar ve etik sorunları nasıl etkileyebileceği ele alındı.
• İnsan Yargıçların Yerine Geçebilir mi? Algoritmaların verdiği kararların, insan yargıçlar tarafından mutlak doğru kabul edilmesi riskleri vurgulandı.

Etik, Hesap Verebilirlik ve İnsan Hakları

Dr. Buket Abanoz Öztürk, şunları söyledi:
“Yapay zekâların ceza adalet sisteminde karar sürecine dahil edilmesi, insan yargıçların tamamen ortadan kalkacağı anlamına gelir. Bu durum, demokrasilerin şekillenmesini veya dataizm gibi dijital diktatörlüklerin ortaya çıkmasını beraberinde getirebilir.”

Prof. Dr. Altan Çakır ise şu yorumu yaptı:
“Yapay zekâ teknolojilerinin toplumsal etkileri derin olacak. Kamuoyunun bu sürece dahil edilmesi, etik gelişimin teşvik edilmesi açısından kritik önemde.”

Aşağıda filmin fragmanını izleyebilirsiniz.

Justicia Artificial: İnsan ve Teknoloji Arasındaki Çatışma

Film, yapay zekânın yargı sistemi üzerindeki etkilerini çarpıcı bir şekilde işlerken, etik, şeffaflık ve hesap verebilirlik gibi temel konularda izleyiciyi düşünmeye davet ediyor.

www.yerelgundem.com

Kaynak: Füsun Nebil / T24.com.tr