Türkiye'de Çiftçi Eylemleri Yayılıyor: Tarımda Yeni Bir Örgütlenme Dönemi mi Başlıyor?
Türkiye'nin Dört Bir Yanında Protestolar
Editor1
Türkiye'de Çiftçi Eylemleri Yayılıyor: Tarımda Yeni Bir Örgütlenme Dönemi mi Başlıyor?
Türkiye genelinde çiftçiler, artan tarımsal girdi maliyetleri ve düşük ürün fiyatları nedeniyle protesto eylemleri düzenliyor. Mazot, gübre ve ilaç gibi temel tarımsal girdilerdeki maliyet artışlarına rağmen, çiftçilerin ürünlerini bu maliyetleri karşılayacak seviyede satamaması, ülkenin dört bir yanında çiftçilerin eylem yapmasına neden oluyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Haziran ayında tarımsal girdi fiyatları yıllık bazda %47,56 arttı. Ancak ayçiçeği, mısır, pamuk, buğday, arpa, sebze ve meyve gibi ürünlerin fiyatları son birkaç yıldır neredeyse aynı seviyede kaldı. Bu durum, çiftçilerin neredeyse tüm ürünlerde zarar etmesine yol açtı. Örneğin sanayi domatesi gibi bazı ürünlerin fiyatları, geçen yılın bile gerisinde kaldı.
Türkiye'nin Dört Bir Yanında Protestolar
Balıkesir, Bursa, Bilecik, Kahramanmaraş, İzmir, Aksaray, Rize, Konya, Eskişehir, Yozgat ve Burdur gibi birçok ilde çiftçiler, traktör konvoyları oluşturarak yolları kapattı, tarlalarını sürmeden protesto gerçekleştirdi. Bursa Karacabey'deki domates üreticileri, fabrikaların sözleşmede taahhüt edilenden daha düşük fiyat vermesi üzerine harekete geçti. Benzer şekilde, birçok şehirde çiftçiler, düşük fiyatları protesto ederek seslerini duyurmaya çalışıyor.
Ziraat Mühendisi Bahar Çınar, tarımda planlama eksikliğinin bu tür sorunlara yol açtığını belirterek, "Birçok üründe fiyat sorunu yaşanıyor. Geçmişte yalnızca patates veya soğan gibi ürünlerde bu sorunlar yaşanıyordu, ancak bu yıl neredeyse tüm ürünlerde benzer bir durum var" diyor.
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım ise çiftçilerin tüm ürünlerde zarar ettiğini ifade ederek, "Girdi fiyatları artarken, ürün fiyatları aynı oranda artmıyor. Çiftçi neredeyse tüm ürünlerde zarar ediyor" şeklinde konuşuyor. Yıldırım, bu durumun tarım sektöründe ciddi bir tehlike işareti olduğunu ve çiftçilerin üretim yerine faiz geliri elde etmeyi daha kârlı bulmaya başladığını vurguluyor.
Tarımda Örgütlenme ve Kooperatifleşme Eksikliği
Türkiye’deki çiftçi eylemleri, yapısal sorunların bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Uzmanlara göre, üretim planlaması eksikliği, kooperatifleşme yetersizliği ve kamu desteğinin yetersizliği, tarımdaki kronik sorunların başında geliyor. Bahar Çınar, Türkiye'deki çiftçilerin örgütlenme ve kooperatifleşme konusunda ciddi eksiklikleri olduğunu belirtiyor ve bu durumun çiftçilerin pazarlık gücünü zayıflattığını ifade ediyor.
Çınar, "15 yıllık meslek hayatımda ilk defa bu kadar kitlesel çiftçi eylemleri görüyorum. Bu durum, belki de Türkiye’de çiftçilerin örgütlenmesinin başlangıcı olabilir" diyor.
Hükümet ve Muhalefetten Açıklamalar
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, çiftçi eylemlerinin bazı illerde CHP milletvekilleri tarafından koordine edildiğini belirterek, eylemlerin siyasi rant elde etme amacı taşıdığını söyledi. Yumaklı, tarımda yaşanan sorunların çözümü için adımlar atıldığını ve üreticilerin sözleşmelerine uyulması için çalışmalar başlattıklarını kaydetti.
CHP Tarım ve Orman Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem ise çiftçilerin protestolarının çaresizlikten kaynaklandığını belirterek, çiftçilerin ürünleri için adil fiyatlar alamadığı ve hükümet tarafından görmezden gelindiği için protesto ettiklerini vurguladı.
Türkiye Tarımında Yeni Bir Dönem mi Başlıyor?
Türkiye’de çiftçi eylemleri, tarım sektöründe örgütlenme ve kooperatifleşme eksikliklerini yeniden gündeme taşıdı. Uzmanlar, bu eylemlerin tarımda yeni bir örgütlenme dalgasının başlangıcı olabileceğini değerlendiriyor. Çiftçilerin, artan maliyetler karşısında ürünlerini satamaması, tarımda yapısal reformların aciliyetini bir kez daha ortaya koyuyor.
