TODAM’ın Hukuk İzleme Raporu 2023 Yayımlandı: Türkiye'nin Hukuk Sistemi Masaya Yatırıldı

TODAM’ın Hukuk İzleme Raporu 2023 Yayımlandı: Türkiye'nin Hukuk Sistemi Masaya Yatırıldı

YEREL GÜNDEM / ANKARA

İlke Vakfı Toplumsal Düşünce ve Araştırmalar Merkezi (TODAM), Türkiye'deki hukuk sistemi ve hukuk eğitimindeki mevcut sorunları tespit etmek ve çözüm önerileri sunmak amacıyla hazırladığı Hukuk İzleme Raporu 2023 ve Hukuk Eğitimi: Öğrencilerin Görüş ve Deneyimleri raporlarını yayımladı. Bu iki önemli rapor, Türkiye’deki yargı bürokrasisi, karar vericiler, politikacılar ve araştırmacılara kapsamlı bir bakış sunmayı hedefliyor.

Raporun Tanıtımı Ankara'da Gerçekleşti

19 Eylül'de Ankara'da bir otelde kamuoyuna tanıtılan raporların lansmanına milletvekilleri, Anayasa Mahkemesi üyeleri, Yargıtay ve Danıştay üyeleri, baro başkanları, hukuk fakültesi dekanları, avukatlar ve hukukçular katıldı. Toplantıda, hukuk sistemindeki temel sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik öneriler tartışıldı.

Artan Dosya Sayısı ve Yargının Yükü

Rapor, Türkiye'deki hukuk sisteminde karşılaşılan en büyük sorunlardan birinin mahkemelerdeki dosya yükü olduğunu ortaya koyuyor. İlk derece mahkemelerindeki dosya sayısının her geçen yıl artması, davaların görülme süresini olumsuz etkiliyor. Anayasa Mahkemesi'ne yapılan bireysel başvuruların çoğunda, "makul sürede yargılanma hakkı" ihlal kararlarının başı çektiği belirtiliyor.

Hakim ve Avukat Sayılarındaki Artışın Yeterliliği Tartışılıyor

Son 10 yıl içinde Türkiye'de hakim sayısında artış yaşanmasına rağmen, hakim ve savcılara düşen dosya sayısındaki artış, adalet sisteminin etkinliğini olumsuz etkiliyor. Aynı dönemde avukat sayısının iki katına çıkarak 2023 yılında 185 bin 749'a yükseldiği, ancak avukatların büyük bir kısmının kıdemsiz olduğu raporda vurgulanıyor.

AİHM Dava Sayıları ve Türkiye'nin Durumu

2023 yılı itibarıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) önünde derdest bulunan dava sayısı 68 bin 450 iken, bunların 23 bin 397'sinin Türkiye kaynaklı olduğu belirtiliyor. Türkiye, AİHM'e en çok başvuru yapılan ikinci ülke olmasına rağmen, 2023 kararlarının sadece yüzde 1,5'i ihlal içeriyor.

İkinci Derece Mahkemelerde Artan İş Yükü

Son 6 yılda, İkinci Derece Mahkemelerin iş yükünde artış gözlemlendiği, açılan davaların neredeyse yarısının ertesi yıla devredildiği belirtiliyor. Bu durumun, istinaf mahkemelerinin işleyişinde tıkanmalara neden olabileceği ifade ediliyor.

Kira Davalarında Patlama ve Enflasyonun Etkisi

Enflasyonist ortam, kira davalarının üç katına çıkmasına neden oldu. 2023 yılında kira davalarının sayısı 128 bin 999'a yükseldi. Artan ve uzun süren kira davalarının, hukuki güvenliği zayıflatarak yargıya olan güveni olumsuz etkilediği vurgulanıyor.

Depremler Sonrası İdari Yargıda Artış

6 Şubat depremleri sonrası, idari işlemlerden kaynaklanan zararların tazmini ve imar ile yapı denetim mevzuatından kaynaklanan davalarda artış yaşandı. Adalet Bakanlığı, deprem bölgelerinde yeni idare mahkemeleri kurarak bu artışa yanıt verdi.

Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri ve Dijitalleşme

2023 yılında uzlaştırma dosyalarında uzlaşma sağlanma oranının yüzde 97'ye ulaştığı belirtiliyor. Ayrıca, Türkiye'nin Yargıda Bilgi ve İletişim Teknolojileri Endeksi'nde dijitalleşme süreçlerinde Avrupa’nın önde gelen ülkelerinden biri olduğu vurgulanıyor.

TODAM’ın yayımladığı bu raporlar, Türkiye'nin hukuk sistemindeki mevcut sorunları ve çözüm yollarını ortaya koyarak, yargı bürokrasisi ve karar vericilere önemli bir rehber sunuyor. Türkiye’nin hukuk sisteminin daha adil ve etkin hale getirilmesi için raporda önerilen adımların hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor.

www.yerelgundem.com