Parti-Devlet İç İçe Geçiyor: CHP Lideri Özgür Özel’den Eleştiri
Parti-Devlet İç İçe Geçmesi Tartışması
Editor1
Parti-Devlet İç İçe Geçiyor: CHP Lideri Özgür Özel’den Eleştiri
YEREL GÜNDEM / ANKARA
Karar Gazetesi yazarı Taha Akyol’un kaleme aldığı son köşe yazısında, CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in, Mudanya Belediyesi'nin düzenlediği bir törende “CHP marşı” çalınmasını eleştirmesi ve devlet ile parti arasındaki sınırın belirsizleşmesi konusu gündeme taşındı.
Mudanya Mütarekesi’nin yıldönümü vesilesiyle düzenlenen törende, “Cumhuriyet Halk Partisi baba ocağı” marşının çalınması, Özgür Özel tarafından eleştirildi. Bu tarihi hadisenin sadece bir partinin değil, milli tarihimizin bir parçası olduğunu vurgulayan Özel, devlet ve parti ayrımına dikkat çekti: “Burası bir kamusal alan, burası bir belediyenin etkinliği. Devlet-parti ayrımı kalmadı,” diyerek, bu tür etkinliklerde tüm siyasi partilerin davetli olduğu alanlarda tarafsızlığa özen gösterilmesi gerektiğini belirtti.
Özel’in bu sözleri, Cumhuriyet’in kuruluş dönemindeki devlet-parti ilişkilerinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğine işaret ediyor. Örneğin, Cumhuriyet’in erken yıllarında Başbakan Fethi Bey’in ordu ile parti arasında net bir ayrım yapma çabasına atıfta bulunarak, Fethi Bey’in, “Ordu, milletin ordusudur, partinin değil,” şeklindeki açıklamasını hatırlatıyor.
Parti-Devlet İç İçe Geçmesi Tartışması
Taha Akyol, yazısında “parti devleti” kavramını da ele alıyor. 1930'lu yıllarda CHP'nin devletle bütünleştiği ve “parti devleti” ilkesinin kabul edildiği dönemlerden bahseden Akyol, İsmet İnönü’nün 1939 yılında bu anlayışa karşı çıkarak, partinin devletle olan bağını zayıflatma çabalarını da hatırlatıyor. Ancak bu dönemde Celal Bayar’ın daha sıkı bir “6 Ok” savunucusu olarak bu değişiklikleri engellediği de yazıda yer alıyor.
Akyol’a göre, modern demokrasilerde kamu kurumları, liyakate dayalı atamalar ve bağımsız yargı denetimi ile yönetilmeli. Ancak Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile kamu görevlilerinin görevden alınma yetkisinin Cumhurbaşkanı'na verilmesi, partili kamu görevlilerinin atanmasının önünü açıyor. Akyol, bu durumun kamu idaresinde verimsizliğe, politikaların şahsileşmesine ve yatırım eksikliğine yol açtığını belirtiyor.
Sonuç: Sağlam Bir Hukuk Devleti Şart
Taha Akyol’un analizine göre, Türkiye’de parti ile devletin iç içe geçmesi, kamu yönetiminin bağımsızlığına ve liyakatine zarar veriyor. Özel'in eleştirileri, siyasi ve kamusal alanların birbirinden ayrılması gerektiğini vurgularken, bu sorunun çözümü için sağlam ve bağımsız kamu kurumlarına sahip bir “hukuk devleti” olmanın kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.
