İzmir’e kimler geldi,  İzmir'den kimler geçti?

YUSUF İNAN YAZDI

İzmir’e kimler geldi,  İzmir'den kimler geçti?

İzmir'de, Konak meydanında gördüğünüz tarihi saat kulesinin hikayesini biliyor musunuz?

Konak Meydanı'nda yer alan ve İzmir'in sembolü olan Saat Kulesi Osmanlı Padişahı Sultan II. Abdülhamid'in tahta çıkışının 25. yıldönümü nedeniyle 1901 yılında; İzmir Valisi Kıbrıslı Kamil Paşa, Bahriye Mirlivası Said Paşa ve Belediye Reisi Eşref Paşa’dan oluşan komisyon tarafından yaptırılmıştır. Saat Kulesinin inşaatını mimar Raymond Charles Pere yapmıştır. Yaklaşık 1 yıl süren yoğun çalışmalardan sonra, 1 Eylül 1901 yılında İzmir'in simgesine dönüşen Çeşmeli Saat Kulesi'nin açılışı yapılmıştır.

Saat kulesinin çapraz karşısındaki Konak Pier’in olduğu yerde Pier Kalesi  (Aziz Peter Kalesi) vardı.

İzmir vahşi bir kısrak gibi kimsenin eline geçmemiş bir şehir.

Lidya kralı Alyattes'ten sonra 6. yüzyılın ortalarında Persler tarafından ele geçirildi.

İzmir, Helenistik dönem ve Roma İmparatorluğu dönemini  (MÖ 333-MS 395) gördü.

Büyük İskender’e  yar olmadı!

MÖ 281 yılında Salihli yakınlarında yapılan Corupedion Savaşı'nda yenen Seleukosların kralı I. Seleukos'un eline geçti.

Apameia Savaşı ile kentin egemenliği Pergamon (Bergama) Krallığı'na geçti.

Bergama egemenliği, Kral III. Attalos'un ölümüne dek sürdü ve bu tarihte kent Romalıların eline geçti

Doğu Roma İmparatorluğu döneminde Emevîler, Selçuklular, Haçlılar ve Cenevizliler kenti ele geçirmek için birbirleriyle savaştılar. Kenti ilk önce Emevîler 672 yılında denizden zapt edip İstanbul'a yaptıkları akınlarda bir üs olarak kullandılar. Türkler ise ilk kez 1081 yılında Selçuklu akıncılarından olan ve zamanla ilk Türk denizcisi olan Çaka Bey'in komutasında İzmir'i ele geçirdi.

Çaka Bey limanının adı Konak Pier olarak değiştirildi.

Çaka Bey’den geriye büstü kaldı! Aziz Kocaoğlu döneminde o büstte sökülerek depoya kaldırılmıştı. Gelen tepkiler sonrasında Çaka Bey okullarının bahçesine taşındı. Tunç Soyer göreve geldikten sonra www.sehitlerolmez.com sitesinde çıkan haberler sonrasında Çaka Bey anıtı Konak Pier’in karşısına  inşa edildi.

Çaka Bey'in ölümünden sonra Bizanslılar (1098) kenti geri aldı. 1204 yılında ise şehrin kıyı tarafı Rodos Şövalyeleri'nin eline geçti.

1310 yılında Aydınoğlu Umur Bey tüm şehri ele geçirdi.

1344 yılında Cenevizliler kıyıdaki Aziz Peter Kalesi'ni ele geçirdi. Aziz Peter Kalesi şimdiki Konak Pier’in olduğu bölgede yer aldığı Ege Üniversitesi akademisyenlerinin yazdığı İzmir adlı kitapta detaylı bir şekilde anlatılmaktadır.

14. yüzyıl ortalarında Aziz Peter Kalesi ve aşağı kent bu kez Rodos Şövalyeleri tarafından ele geçirdi.

Osmanlı İmparatorluğu 1398 yılında İzmir üzerinde hâkimiyet kurdu.

Timur İmparatorluğu ordusu, Aralık 1402'de yaptığı İzmir Kuşatması sonucunda kenti Hospitalier Şövalyeleri'nin elinden aldı ve Aziz Peter Kalesi'ni yerle bir etti.

1422 yılında II. Murad kenti zapt etti ve İzmir bundan sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası oldu.

İzmir'in ilk Osmanlı yöneticisi Karasubaşı Hasan Ağa'dır.

1619 yılında Fransız, 1620 yılında İngiliz konsoloslukları açılır. Bu arada şehrin nüfus yapısı da değişmeye başlar.

16. yüzyıl kaynakları İzmir'de ondokuz cami, onsekiz havra ve sadece bir Rum Ortodoks kilisesi bulunduğunu, kentin dokuz mahallesinden sadece birinde Hristiyanların yaşadığını belirtmektedir.

İzmir'de 1676 yılında yaklaşık otuz bin kişinin öldüğü bir veba salgını, 1742 yılında şehrin yarısının yandığı büyük bir yangın oldu.

İzmir'e paşa düzeyinde yapılan ilk atama, 1716 yılında tayin edilen Köprülü Abdullah Paşa'dır.

1850 yılında Sultan Abdülmecid, 1863 yılında da Sultan Abdülaziz İzmir'i ziyarete gelmişler, 1871 yılında kurulan belediyenin ilk başkanı da Yenişehirlizade Ahmet Efendi olmuştur.

İzmir I. Dünya Savaşı'ndan sonra 15 Mayıs 1919 tarihinde Yunan ordusu tarafından işgal edildi. Bu işgal 9 Eylül 1922 tarihinde İzmir'in Kurtuluşu ile sona erdi.

İzmir, 1984 yılında çıkarılan 2972 sayılı kanun ve 195 sayılı kanun hükmünde kararname sonucu İstanbul ve Ankara ile birlikte büyükşehir unvanı kazandı.

İzmir'in Belediye Başkanları:

*

*

31 Mart 2024’te İzmir'in yeni belediye başkanı kim olacak?

100 yıl sonra belediye başkanlarının albümüne kimlerin fotoğrafları eklenecek?

İzmir'e kimler gelecek, İzmir'den kimler geçecek!

Kimler sahip olduğunu düşünecek?

Kordon’da kimler gezecek?

İzmir’in tarihine baktığımızda, asırlar yıl gibi geçmiş. Savaşlar, işgaller derken bu güne kadar gelinmiş.

Kimse İzmir'e sahip olmayı düşünmesin. İzmir’i kendi malı gibi görmesin. Büyük İskendere’e kalmayan İzmir, milyonlarca insanı katleden Timur’a da kalmamış.

İzmir’i fetheden Umur Bey ve Çaka Bey’e de kalmamış!

İzmir Hükümet Konağı’nı ve Tarihi Saat Kulesi’ni yaptıran II. Abdülhamit’e de kalmamış.

Son dönem başkanlar; Osman Kibar, Osman Alyanak, Burhan Özfatura, Yüksel Çakmur, Ahmet Piriştina ve Aziz Kocaoğlu’na da kalmadı.

Bundan sonra gelecek olanlara da kalmayacak!

Derviş Yunus'un  dediği gibi;

“Mal sahibi, mülk sahibi, hani bunun ilk sahibi. Mal da yalan, mülk de yalan, var biraz da sen oyalan.”

YUSUF İNAN / YEREL GÜNDEM

www.yerelgundem.com

Twitter: @Yusufinan2023

İnstagram: yusufinan2023

İnstagram: fondinan2016

E-Mail: [email protected]