İsrail-Hizbullah Çatışması: İran Neden Sessiz?
İran’ın Uzlaşmacı Mesajları
İsrail-Hizbullah Çatışması: İran Neden Sessiz?
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
İsrail'in Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ı hedef alan saldırısı ve Lübnan'a yönelik askeri operasyon hazırlıkları, Ortadoğu’da gerilimi tırmandırmaya devam ediyor. Ancak, bu kritik dönemde Hizbullah'ın en büyük destekçisi olan İran’ın sessizliği dikkat çekiyor. Peki, İran neden bu çatışmaya doğrudan müdahil olmaktan kaçınıyor?
İran'ın Sessizliği Stratejik mi?
İran, yıllardır Hizbullah’a ekonomik, askeri ve lojistik destek sağlıyor. Ancak, İsrail'in Lübnan'a yönelik operasyon hazırlıklarına rağmen Tahran, doğrudan müdahaleden kaçınıyor. Londra merkezli düşünce kuruluşu Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü (RUSI) araştırmacısı Burcu Özçelik, İran’ın bu süreçte temkinli davrandığını belirtiyor. "İran, doğrudan Hizbullah’ı savunmak yerine diplomatik yollarla süreci yönetmeye çalışıyor," diyen Özçelik, böyle bir adımın İsrail ile doğrudan bir askeri çatışmayı tetikleyebileceğini vurguluyor.
Uluslararası Stratejik Çalışmalar Enstitüsü'nde (IISS) askeri analist Fabian Hinz de, İran’ın askeri müdahalesinin şu an olasılık dışı olduğunu ifade ediyor. Hinz, İran’ın Hizbullah’a silah teslimatlarını hızlandırabileceğini ve askeri danışmanlar gönderebileceğini söylerken, doğrudan bir çatışmaya girmekten kaçındığını belirtiyor.
İran'ın Caydırıcılığı ve Bölgesel Güvenilirliği
İran’ın doğrudan çatışmaya girmemesi, bölgesel caydırıcılığına dair soru işaretleri doğuruyor. Geçtiğimiz aylarda İsrail, Hamas ve Hizbullah liderlerine yönelik suikastlarla İran’ın bölgedeki istihbarat zaaflarını gözler önüne serdi. Bu durum, İran’ın caydırıcı gücünü zayıflatabileceği endişesini beraberinde getiriyor. Özellikle İran'ın kendi nükleer tesislerine yönelik olası bir İsrail saldırısına karşı Hizbullah’ın askeri varlığına duyduğu ihtiyaç, İran’ı stratejik bir bekleyişe itmiş durumda.
İran’ın Uzlaşmacı Mesajları
Bir diğer önemli neden ise İran’ın uluslararası arenada takındığı uzlaşmacı tutum. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın nükleer müzakerelere yeniden başlama yönünde verdiği mesajlar, İran’ın şu aşamada büyük bir askeri çatışmadan kaçındığını gösteriyor.
İran’ın Vekil Güçlere Dayanması
İran, doğrudan müdahaleden kaçınsa da vekil güçlerine dayanmaya devam ediyor. Gazze'de Hamas, Lübnan'da Hizbullah, Yemen'de Husiler ve Irak'ta Şii milisler İran’ın bölgedeki stratejik ortakları olarak öne çıkıyor. Bu gruplar sayesinde İran, İsrail ile doğrudan çatışmaya girmekten kaçınıyor ve askeri güçlerini daha çok vekil güçler üzerinden harekete geçiriyor.
Sonuç
İran’ın şu anki sessizliği, stratejik bir bekleyiş olarak yorumlanıyor. Hem uluslararası dengeler hem de bölgesel aktörlerle olan ilişkiler göz önünde bulundurulduğunda, İran, Hizbullah’ın askeri varlığını kaybetmesi durumunda bile doğrudan bir çatışmaya girmek yerine vekil güçleri aracılığıyla mücadeleyi sürdürmeyi tercih ediyor. Bu süreçte İran’ın bölgedeki caydırıcılık kapasitesini kaybetmemek için Hizbullah’a askeri ve lojistik desteğini sürdüreceği öngörülüyor.