‘Etki Ajanlığı’ Yasa Teklifi Komisyondan Geçti: Basın Özgürlüğü İçin Tehdit mi?
Gazeteciler Endişeli: 'Basın Özgürlüğü İçin Ciddi Tehdit'
Editor1
‘Etki Ajanlığı’ Yasa Teklifi Komisyondan Geçti: Basın Özgürlüğü İçin Tehdit mi?
YEREL GÜNDEM / ANKARA
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) Adalet Komisyonu, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) sunduğu ve "etki ajanlığı" düzenlemesini içeren torba yasa teklifini kabul etti. Bu yeni düzenleme, basın özgürlüğü konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdi. Kanun teklifi, önümüzdeki günlerde TBMM Genel Kurulu'nda görüşülecek.
Casusluk İçin Yeni Suç Tanımı
23 maddeden oluşan torba yasa teklifinin 16. maddesi, Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) önemli bir değişiklik öngörüyor. Buna göre, "Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk" bölümüne eklenen yeni madde, devlet güvenliği ve ulusal çıkarlar aleyhine yabancı devletler veya organizasyonların talimatıyla suç işleyenlere 3 ila 7 yıl arasında hapis cezası öngörüyor. Suçun, savaş veya askeri hareketleri tehlikeye sokacak bir dönemde işlenmesi durumunda ceza 8 ila 12 yıla kadar çıkabiliyor.
Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanı’nın iznine tabi olacak.
Gazeteciler Endişeli: 'Basın Özgürlüğü İçin Ciddi Tehdit'
Türkiye’nin önde gelen basın kuruluşları, 22 Ekim'de yaptıkları ortak açıklamada, "etki ajanlığı" düzenlemesinin basın özgürlüğüne yönelik ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı. Açıklamada, kanun teklifinin belirsizlikler içerdiği ve gazetecilerin mesleklerini icra ederken "etki ajanı" olarak suçlanma riskiyle karşı karşıya kalabileceği ifade edildi:
“Bu yasa, iktidar eleştirisini bastırmak ve gazetecilik faaliyetlerini hukuki belirsizliklerle dolu bir alan içine itmek amacıyla oluşturulmuştur. 'Etki ajanlığı' kavramının ceza kanununa eklenmesi, basın özgürlüğünü ciddi bir tehdit altına sokan bir adım olup, 'siyasal yararlar aleyhine' ve 'yabancı organizasyon' gibi muğlak ifadeler, bu düzenlemenin her türlü gazetecilik faaliyeti üzerinde baskı oluşturma potansiyeli taşıyor.”
AKP'den Açıklama: 'Yeni Tip Ajanlığa Karşı Mücadele'
AKP, yasa teklifinin gerekçesini "yeni tip casusluk faaliyetleriyle" mücadele olarak tanımlıyor. TBMM Adalet Komisyonu Başkanı ve AKP İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, “Casusluk eylemleriyle daha etkin mücadele edilmesi” gerektiğini belirtti. İktidar partisi, TCK’da mevcut casusluk suçunun genellikle bilgi ve belge temini üzerinden tanımlandığını, ancak günümüzde farklı tekniklerle casusluk faaliyetlerinin yürütüldüğünü ve bu düzenlemenin bu tür operasyonlara karşı caydırıcı bir önlem olduğunu savunuyor.
Bu konuda, geçmişte casusluk suçlamasıyla yargılanan Metin Gürcan davasına atıfta bulunuluyor. Gürcan, “devletin güvenliği ve siyasal yararları bakımından gizli bilgileri temin etmek” suçundan beş yıl hapis cezası almıştı.
Muhalefet: 'Bu Bir Cadı Avı Olabilir'
Muhalefet partileri, özellikle yasa teklifinin "etki ajanlığı" ile ilgili 16. maddesine sert eleştiriler yöneltiyor. CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, bu düzenlemenin bir "cadı avına" dönüşmesinden endişe ettiklerini belirtti. Emir, bu tür uygulamaların demokratik ülkelerde görülmediğini ve Rusya’daki benzer yasaların muhalefeti bastırmak için kullanıldığını hatırlattı:
“2012'de Vladimir Putin, etki ajanlığına benzer bir yasa çıkardı ve bu, muhalefeti ve sivil toplumu engelleme amacı taşıyordu. Türkiye’nin bu yönde adım atması, demokratik standartlardan uzaklaşma tehlikesi yaratır.”
Emir, bu düzenlemenin özellikle gazetecileri hedef alabileceği ve ifade özgürlüğünü baskı altına alabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Türkiye'de Medya ve Hukukun Geleceği Tartışma Konusu
Kanun teklifinin TBMM Genel Kurulu'ndaki görüşmeleri öncesinde, Türkiye’de medya ve ifade özgürlüğü konusundaki tartışmalar giderek yoğunlaşıyor. Düzenlemenin yürürlüğe girmesi halinde, gazetecilerin ve medya mensuplarının “etki ajanı” suçlamasıyla karşı karşıya kalma riski artacak. Bu durum, Türkiye’nin medya özgürlüğü endeksinde daha da gerileme olasılığını gündeme taşıyor.
AKP ise, bu düzenlemenin devlet güvenliği için gerekli olduğunu ve “yeni nesil casusluk” faaliyetleriyle etkili bir şekilde mücadele etmeyi amaçladığını savunarak, düzenlemenin Türkiye’nin ulusal güvenliği açısından büyük bir adım olduğunu ifade ediyor.
Gazeteciler ve Demokratik Kurumlar İzlemede
Basın özgürlüğü konusunda hassas olan Türkiye'deki ve uluslararası medya örgütleri, kanun teklifinin TBMM Genel Kurulu'ndaki görüşmelerini yakından takip ediyor. Yeni düzenlemenin gazetecilik faaliyetlerini nasıl etkileyeceği ve basın özgürlüğü üzerindeki potansiyel sonuçları, önümüzdeki günlerde Türkiye’nin demokratik standartları açısından önemli bir sınav olacak.
Tartışmaların odağında, “etki ajanlığı” kavramının hukuki çerçevesi ve uygulamada ne tür sonuçlar doğuracağı bulunuyor. Bu yasa teklifi, Türkiye’nin medya ve ifade özgürlüğü konusundaki tartışmalarını daha da derinleştirecek gibi görünüyor.
