Esad Sonrası Suriye Ekonomisi Nasıl Ayağa Kalkacak?
Suriye’nin 14 yıllık savaş nedeniyle yüzde 85 oranında küçülen ekonomisi, altyapı tahribatı ve uluslararası yaptırımlar nedeniyle toparlanma sürecine giriyor.
Esad Sonrası Suriye Ekonomisi Nasıl Ayağa Kalkacak?
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
Suriye’nin Ekonomik Çöküşü: 14 Yıllık Savaşın Ardından
Yaklaşık 14 yıldır süren iç savaş, Suriye ekonomisini yüzde 85 oranında küçülttü. Bir zamanlar 67,5 milyar dolar büyüklüğünde olan milli gelir, 2023 yılı itibarıyla sadece 9 milyar dolara düştü. Altyapı tahribatı, uluslararası yaptırımlar ve kitlesel göçler, Suriye’nin ekonomik toparlanması önündeki en büyük engeller olarak dikkat çekiyor.
Ekonomik Toparlanmanın Temel Sorunları
-
Altyapı Tahribatı: Elektrik, ulaşım ve sağlık sistemleri, şehirlerde yaşanan şiddetli çatışmalar nedeniyle tamamen tahrip oldu.
-
Petrol ve Tarım Sektörü: Suriye’nin ekonomisinin temel direkleri olan bu iki sektör, savaş boyunca büyük kayıplar yaşadı. Petrol üretimi, günlük 20 bin varilin altına düştü ve ülke, tamamen ithalata bağımlı hale geldi.
-
Hiperenflasyon: SCPR raporlarına göre, tüketici fiyat endeksi bir yılda iki katına çıktı ve halkın yüzde 50’si temel gıda ihtiyaçlarını bile karşılayamıyor.
Yeniden İnşa Süreci Ne Kadar Sürecek?
Uzmanlar, Suriye’nin 2011’deki ekonomik seviyesine dönmesi için 10 yıl, tam anlamıyla yeniden inşa edilmesi içinse 20 yıl gerekebileceğini belirtiyor. Ancak bu sürecin başlayabilmesi için öncelikle yeni bir yönetimin kurulması şart.
Siyasi ve Ekonomik Riskler
Hafta sonunda Şam'ı ele geçiren HTŞ, yeni bir hükümet kurma çalışıyor. Ancak bu grubun uluslararası yaptırımlar altında olması, toparlanma sürecini baltalayabilir. Öte yandan ABD ve BM, Esad rejiminden bağımsız, kapsayıcı bir Suriye'yi desteklemek istediklerini ifade ediyor.
Uluslararası Yardım ve Yaptırımlar
BM İnsani Yardım Şefi Tom Fletcher, yardım ulaştırma süreçlerini hızlandıracaklarını belirtirken, bazı Avrupa ülkeleri Suriye’ye yaptırımların hafifletilmesini talep ediyor. Ancak uzmanlar, yaptırımların kaldırılmasının haftalar hatta aylar alabileceğini vurguluyor.