Biden ve Hristodulidis Görüşmesi: ABD ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Stratejik İş Birliğini Güçlendiriyor
ABD-Güney Kıbrıs Savunma İş Birliği Artıyor
Editor1
Biden ve Hristodulidis Görüşmesi: ABD ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Stratejik İş Birliğini Güçlendiriyor
YEREL GÜNDEM / KIBRIS
ABD Başkanı Joe Biden, Çarşamba günü Beyaz Saray'da Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis’i ağırlayarak iki ülke arasındaki stratejik ilişkileri ve bölgesel güvenliği ele aldı. Geçen ay başlatılan ABD-Güney Kıbrıs Stratejik Diyalog mekanizmasının ardından gerçekleşen bu görüşme, enerji güvenliği, savunma iş birliği ve Orta Doğu’daki çatışmalar gibi konularda ortak çıkarların geliştirilmesini amaçlıyor.
Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamaya göre, Biden ve Hristodulidis enerji çeşitlendirmesi, Ukrayna'ya destek ve bölgesel güvenlik konularında görüş alışverişinde bulundu. Biden, Kıbrıs’ın Gazze’ye insani yardım ulaştırma çabalarına verdiği destekten duyduğu memnuniyeti dile getirirken, Kıbrıs adasının birleşmesine yönelik BM kararlarına dayalı iki toplumlu ve iki bölgeli federasyon modeline olan desteğini yineledi.
ABD-Güney Kıbrıs Savunma İş Birliği Artıyor
ABD ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi arasındaki savunma iş birliği, özellikle Eylül ayında imzalanan çerçeve anlaşma ile daha da derinleşti. Bu anlaşma, ABD'nin Güney Kıbrıs’a uyguladığı silah ambargosunu kaldırmasının ardından stratejik ortaklık kapsamında bir dönüm noktası olarak görülüyor. ABD Savunma Bakan Yardımcısı Celeste Wallander ve Güney Kıbrıs Savunma Bakanı Vassilis Palmas, bu anlaşmanın son yıllarda gelişen Kıbrıs-ABD ilişkilerinde önemli bir adım olduğunu belirtti.
Ancak, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) bu gelişmeleri endişe ile karşıladı. KKTC Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin Güney Kıbrıs’a verdiği askeri desteği "yanlı bir tavır" olarak nitelendirerek kınadı. Türkiye de ABD'nin Kıbrıs konusunda tarafsız kalması gerektiğini savunuyor ve Kıbrıs’ın silahlandırılmasının bölgedeki barışı tehlikeye atabileceğini ifade ediyor.
Orta Doğu’da Ateşkes Çabaları ve Güney Kıbrıs’ın Rolü
Görüşmenin bir diğer önemli gündem maddesi, İsrail ve Lübnanlı silahlı grup Hizbullah arasındaki çatışmalar oldu. Hristodulidis, Başkan Biden ile bu konuda ABD'nin ateşkes sağlama çabalarını değerlendirdiklerini belirterek, “Bir veya iki hafta içinde bir ateşkese varılabileceği konusunda iyimserim” dedi. ABD, 2006 yılında kabul edilen BM’nin 1701 sayılı kararını temel alarak Güney Lübnan’daki silahsızlanmayı sağlayacak bir ateşkes planını gündeme getiriyor.
Hristodulidis ayrıca, Gazze’ye insani yardım gönderme ve gerekirse üçüncü ülke vatandaşlarını tahliye etme hazırlıklarının sürdüğünü açıkladı. Güney Kıbrıs’ın bu süreçte Avrupa Birliği’nin bir üyesi olarak bölgedeki insani krizle ilgilenmesi ve Gazze’ye yönelik yardımları koordine etmesi, Rum Yönetimi'nin bölgede stratejik bir rol oynamasını sağlıyor.
Türkiye-ABD ve Türkiye-Güney Kıbrıs İlişkilerine Etkileri
ABD ile Güney Kıbrıs arasında artan iş birliği, Türkiye açısından bölgedeki güvenlik dengesini zorluyor. Türkiye ve KKTC, Kıbrıs’ın silahlandırılmasının yalnızca askeri riskleri artıracağı görüşünde. ABD’nin savunma iş birliğini güçlendirmesi, Türkiye-ABD ilişkilerinde de yeni bir gerilim unsuru olarak öne çıkabilir. Türkiye, Kıbrıs sorununda iki toplumlu çözüm ve Ada’da silahsızlanmayı savunurken, ABD’nin Rum Yönetimi ile stratejik ilişkilerini geliştirmesi, Kıbrıs meselesinde tarafsız bir pozisyon beklentisini zedeliyor.
Öte yandan, ABD ve Güney Kıbrıs’ın Kıbrıs sorununa yönelik iki toplumlu federasyon modeline desteği, Kıbrıs Türk toplumu açısından bölgesel güvenlikte eşit söz sahibi olma taleplerini karşılamakta yetersiz kalıyor. Türkiye, Kıbrıs Türklerinin siyasi eşitliğine ve güvenlik endişelerine yanıt verecek bir çözüm süreci olmadan atılan her türlü askeri adımı eleştiriyor.
Sonuç: ABD-Güney Kıbrıs Ortaklığı Nereye Gidiyor?
Biden-Hristodulidis görüşmesi, ABD-Güney Kıbrıs ilişkilerinde yeni bir sayfa açarken, Türkiye ve KKTC ile olan diplomatik gerginlikleri artırma potansiyeli taşıyor. Orta Doğu’daki insani krizler ve savunma iş birliği konuları, Güney Kıbrıs’ın bölgede artan bir stratejik rol üstlenmesine olanak sağlıyor. Ancak Türkiye’nin güvenlik endişeleri ve Kıbrıs Türk toplumunun haklarına dair talepleri göz ardı edilmeden, Kıbrıs sorununda barışçıl ve adil bir çözümün sağlanması, tüm taraflar açısından kritik önem taşıyor.
ABD’nin Kıbrıs Rum Yönetimi ile ilişkilerinde savunma ve güvenlik iş birliğine yönelik attığı adımların, bölgesel barış ve istikrar üzerindeki etkileri izlenmeye devam edilecek.
