Bangladeş'te Tarihi Gelişme: Başbakan Şeyh Hasina İstifa Etti ve Ülkeden Ayrıldı
Protestoların Seyri ve Hasina'nın Kaçışı
Editor1
Bangladeş'te Tarihi Gelişme: Başbakan Şeyh Hasina İstifa Etti ve Ülkeden Ayrıldı
YEREL GÜNDEM / TÜRKİYE
Bangladeş'te yaklaşık üç haftadır süren hükümet karşıtı protestolar, ülke tarihine damga vuran bir gelişmeyle sonuçlandı. Başbakan Şeyh Hasina, protestoların baskısına dayanamayarak istifa etti ve başkent Dakka'yı helikopterle terk ederek Hindistan'a gitti. Protestolar sırasında en az 280 kişi hayatını kaybetti.
Protestoların Seyri ve Hasina'nın Kaçışı
Protestocular, Pazartesi günü Şeyh Hasina'nın resmi konutunu bastı. Bangladeş'te yayın yapan Kanal 24 televizyonu, konutta kutlama yapan ve kameraya el sallayan kalabalığın görüntülerini yayınladı. Fransız haber ajansı AFP'ye konuşan bir gazeteci, Ganabhaban Sarayı'nın içinde "1500'den fazla kişinin mobilyaları ve bardakları kırdığını" bildirdi.
Protestoların Nedenleri
Geçen ay kamu hizmeti veren kuruluşlarda çalışanlara ilişkin kontenjanların kaldırılması talebiyle başlayan protestolar, kısa sürede daha geniş çaplı hükümet karşıtı bir harekete dönüştü. Temmuz ayında başlayan olaylarda hayatını kaybedenlerin çoğu polis tarafından vuruldu.
Öğrenci hareketinin liderlerinden Nahid İslam, Hasina’nın istifası öncesi yaptığı açıklamada başbakanın, “cinayetler, yağma ve yolsuzluklar için yargılanmasını” istediklerini belirtti.
Kota Sisteminin Tartışmalı Kararı
Bangladeş'teki öğrenci protestoları, kamuda istihdamın yüzde 30'unun 1971'deki bağımsızlık savaşına katılanların çocuklarına ayrıldığı sistemin kaldırılması talepleriyle başladı. Ülke çapındaki şiddetli çatışmaları tetikleyen de bu kotalara karşı gösterilerdi. Protestolar, Yüksek Mahkeme'nin tartışmalı kota sistemini geri getirmesiyle arttı.
Hasina'nın Diyalog Teklifi Reddedildi
Hasina, öğrenci liderlerine koşulsuz diyalog teklif ederek "Hareketin ajitasyon yapan öğrencileriyle oturmak ve onları dinlemek istiyorum. Hiçbir çatışma istemiyorum" demiş ancak protestocu öğrenciler bu teklifi reddetmişti.
Şeyh Hasina'nın İktidarı ve Yolsuzluk İddiaları
Başbakan Şeyh Hasina'nın iktidardaki ikinci 15 yıllık döneminde Bangladeş büyük bir dönüşüm yaşadı. Başkent Dakka'da yeni yollar, köprüler, fabrikalar ve hatta metro hattı yapıldı. Kişi başına düşen gelir son on yılda üç katına çıktı ve Dünya Bankası, son 20 yılda 25 milyondan fazla insanın yoksulluktan kurtarıldığını tahmin ediyor. Ancak pek çok kişi bu büyümenin yalnızca Hasina'nın iktidardaki partisi Awami Birliği'ne yakın olanlara yaradığını söylüyor.
Son aylarda Bangladeş sosyal medyasında üst düzey eski kurmaylar ve devlet memurları dahil olmak üzere, Hasina'nın bazı eski yetkililerine yönelik yolsuzluk iddiaları tartışılıyordu. Hak savunucuları, son 15 yılda ülkede demokratik faaliyet alanının daraldığına dikkat çekiyordu.
Muhalefetin Tavrı ve Ülkedeki Problemler
Ana muhalefetteki Bangladeş Milliyetçi Partisi (BNP), Hasina döneminde özgür ve adil seçimlerin mümkün olmadığını ve seçimlerin tarafsız bir geçici yönetim altında yapılmasını istediğini söyleyerek 2014 ve 2024 seçimlerini boykot etti. Hak grupları ayrıca son 15 yılda çoğu hükümeti eleştiren 80'den fazla kişinin ortadan kaybolduğunu ve ailelerinin onlardan haber alamadığını belirtti.
160 milyonluk nüfusun çoğunluğu Müslüman olan Bangladeş'in, radikal İslam kökenli şiddetten, yerleşmiş yoksulluğa ve yolsuzluğa kadar pek çok problemi bulunuyor. Ülke aynı zamanda Myanmar'daki şiddetten kaçan yüz binlerce Arakanlı Müslümana da ev sahipliği yapıyor.
Bangladeş'in Geleceği
Şeyh Hasina'nın istifası ve ülkeden ayrılması, Bangladeş'te yeni bir dönemin başlangıcı olabilir. Ülkedeki siyasi ve toplumsal dinamikler nasıl şekillenecek ve bu dönüşüm süreci nasıl yönetilecek, zaman gösterecek. Ancak kesin olan bir şey var ki, Bangladeş halkı değişim taleplerini açıkça ortaya koymuş durumda.
Kaynak: BBC Türkçe
