SALİHA SULTAN

Tiyatro ve sinema dünyasının duayen oyuncusu, şarkıcı ve eğitmen Ayla Algan 4 Ocak’ta İstanbul’da vefat etti. Sadri Alışık ile birlikte rol aldığı Yeşilçam’ın kültlerinden 1966 yapımı ‘Ah Güzel İstanbul’daki ‘Ayşe’ rolüyle izleyicinin gönlünde taht kuran 86 yaşındaki usta isim geçirdiği beyin kanaması sonucu hayata veda etti. Uzun süredir gözlerden uzak bir yaşam süren Algan’ın ailesi, sanatçının saat 19.00 sıralarında evinde senaryo okurken aniden rahatsızlandıktan sonra ambulansla götürüldüğü Taksim Acıbadem Hastanesi’nde tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadığını açıkladı.

HAYRANLARI AKILLARDA KALAN SİYAH BEYAZ KARELERLE VEDA ETTİ

Algan’ın vefat haberinin ardından onbinlerce hayranı usta oyuncuya ‘Ah Güzel İstanbul’ filminde Sadri Alışık’a sorduğu “Ne yapacağız şimdi bundan sonra?” sorusunun ardından Alışık’ın da “Bilmem, ama yaşıyoruz iki kişiyiz ve birbirimizi seviyoruz. Korkma, dünyada her zaman inanılacak sağlam şeyler bulunur” repliği ve filmden siyah beyaz karelerle veda etti. Sanat ve siyaset dünyasından birçok isim başsağlığı dilerken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Türk tiyatrosunun, sinemasının ve müziğinin usta ismi, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahibi, çok değerli Ayla Algan Hanımefendi’nin vefat haberini üzüntüyle öğrendim. Merhumeye Allah’tan rahmet; ailesine, sevenlerine ve tüm sanat camiamıza başsağlığı diliyorum” ifadesini kullandı.

DARÜLBEDAYİ’NİN ‘ERKEK HAMLET’İ

Sahnede Shakespeare’den Brecht’e ustalıkla canlandırdığı rollerin yanı sıra, Şehir Tiyatroları’ndan Broadway’e uzanan bir kariyere imza atan Algan, Darülbedayi geleneğinin son temsilcilerindendi. İstanbul Şehir Tiyatroları’nda sahnelenen Hamlet oyununda, hem Ophelia hem de erkek başrolü olan Hamlet’i canlandırması nedeniyle ‘Erkek Hamlet’ olarak da anılan Algan’ın bu cesur performansı, sanat dünyasında kendine özgü bir yer edinmesine katkı sağladı.

ANADOLU KADINI DA ONUN DERDİYDİ KIZILDERİLİLER DE

1972’de UNICEF Onur Ödülü’ne layık görülen Algan, 1973’te Anadolu kadınının sorunlarına gönderme yaptığı ‘Koca Öküz’ şarkısıyla kitlelere ulaştı, aynı yıl Bulgaristan’daki Uluslararası Altın Orfe Şarkı Yarışması’nda savaş karşıtı bir şarkı söyleyerek ikincilik ödülünü aldı, 1977’de Polonya Sopot Festivali’nde Oda Kızılderililerinin sorunları üstüne bir şarkı ile dünya birinciliği kazandı.

YUNUS EMRE’Yİ ÜÇ DİLDE DÜNYAYA TANITTI

Algan ayrıca Yunus Emre şiirlerini Almanca, Fransızca ve İngilizce okuyarak yurt dışındaki çalışmalarında Yunus Emre’yi tüm dünyaya tanıtan isim olarak biliniyordu. Algan’ın Yunus Emre sevgisi, Bekla Algan’la olan evliliğinden tek çocuğu olan kızına ‘Sevi’ adını verdirmişti. İlerleyen yaşana rağmen ömrünün son dönemine kadar İstanbul Drama Sanat Akademisinde eğitim vermeye devam eden Algan, 2015-2016 sezonunda Kurtlar Vadisi Pusu dizisinde canlandırdığı ‘Anadolu Hanım’ rolüyle bir kez daha Türkiye’nin gönlünde taht kurmuştu.

MUHSİN ERTUĞRUL’DAN ATIF YILMAZ’A USTALARLA GEÇEN BİR HAYAT

Birçok başarılı performansa imza atan Algan, “Aç kalırım ama kötü karakter canlandırmam” cümlesiyle hafızalara kazınmıştı. Eşi Beklan Algan ile Muhsin Ertuğrul’un yol arkadaşlarından olan Algan sinemada Atıf Yılmaz, Ertem Göreç, Memduh Ün gibi usta yönetmenlerle çalışmıştı. Algan ayrıca, Türk sinemasının ilk grev filmi olan, Vedat Türkali’nin senaryosunu yazdığı, Ertem Göreç’in yönettiği, Lütfi Akad ve Beklan Algan’ın yapımcısı olduğu 1964 yapımı ‘Karanlıkta Uyananlar’da da rol almıştı.

2022’de Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görülen Algan için 6 Ocak Cumartesi günü (bugün) saat 10.30’da İBB Şehir Tiyatroları Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde tören düzenlenecek. Sanatçının cenazesi, Teşvikiye Camisi’nde öğle ezanı sonrası kılınacak cenaze namazının ardından Aşiyan Mezarlığı’na defnedilecek.

ATIF YILMAZ’IN DAR BÜTÇESİNDEN DOĞAN YILDIZ

Ayla Algan, usta oyuncu Sadri Alışık’la birlikte Yeşilçam’ın kült yapımlarından ‘Ah Güzel İstanbul’ filminde ‘Ayşe’ rolüne hayat vererek gönüllerde taht kurmuştu. Algan, 2022’de Anadolu Ajansına verdiği röportajda Atıf Yılmaz’ın filminde çok bütçesi olmadığı için kendisini tercih ettiğine dikkati çekerek, şunları söylemişti:

“Sadri Alışık’tan çok şey öğrendim. Ben o zamanlar tiyatro oyuncusuydum. New York’ta oynayacaktım ama 8 senelik kontrat çıkınca Columbia Pictures’a girmedim. Çünkü ABD’de yaşamak istemiyordum. Gittiğimde eşyalarımı sandıktan çıkarmamıştım. Sandıktan çıkarıp giyiniyordum gardıroptan değil. O zamanlar Muhsin Ertuğrul, Şehir Tiyatrosundan istifa etmişti. Onunla Nişantaşı’nda bir konservatuvar açtık. Oradan Rutkay Aziz, Macit Koper, Taner Barlas çıktı. İyi ki orayı açmışız. Sinemadan çok şey öğrendim. Film şimdi Kıbrıs’ta üniversitede ders olarak okutuluyor. Columbia Üniversitesi’nde de ders gibi aldılar.”

YÜZLERCE MESLEKTAŞINA IŞIK TUTTU

Algan’ın vefat haberinin ardından oyunculuk dünyasından baş sağlığı mesajları art arda geldi:

ALİ POYRAZOĞLU: Ayla Algan Türk Tiyatrosunun en önemli ve usta oyuncularından biriydi …Sonsuzluğa göçtü… Çok üzgünüm Ayla, seni içime gömdüm.

NEDİM SABAN: Çok acı bir kayıp.

BEHZAT UYGUR: Evinin duvarında asılıydı bu fotoğraf, dayanamayıp izin alıp çekmiştim. O da veda etti, aklımda en çok da siyah beyaz yıllardan kalan, gözünden süzülen yaşlarla söylediği Fransızca şarkıyla...

HÜLYA KOÇYİĞİT: Bir yıldız daha kaydı bugün… Küçüklüğümden beri hayranı olduğum, bende yeri ayrı olan Ayla Algan…Ah Ayla ablacığım… Ayla abla sinema ve tiyatronun duayen oyuncusu olmakla kalmayıp yüzlerce meslektaşına ışık tutmuş bir usta, sevenlerinin kalplerine o güler yüzüyle dokunabilmiş iyi bir insandı. Tüm güzellikler yitip gidiyor… Allah’tan rahmet, ailesine, sevenlerine sabır diliyorum.

HAMDİ ALKAN: Sevgili Ayla Algan hocam mekanın cennet olsun... Çok üzgünüm...

DEMET EVGAR: Hayatını inandığı şeyle, cesaretle, hep çalışarak, neşeyle yaşayan ilham kaynağı Ayla hocamız. Her ölüm zamansız gibi yaşı olmayanlara. Özgür ruhuna selam olsun . Minnetle …

AYŞENİL ŞAMLIOĞLU: Canım, bir tanem dünyalar güzeli arkadaşım. Ne çok anı ahhh ne çok anı... Sen hep bende kalacaksın seni kaybetmem mümkün mü…Yeri doldurulamayacak olanlardan biri daha bize veda etti ,daha da çoraklaştık… Bebek gözlerin ve kocaman gülümsemenle git menzile er canım…

MİNE TUGAY: Tiyatro eğitimi almama sebep olan büyük usta, sahne büyücüsü, saf ruh, skala bükücü, sonsuz renkli ilham kaynağım , veda etmişsin..Çok üzgünüz..Türk Tiyatrosu’na, ülkeme, gençlere kattığın bütün değerler için sonsuz teşekkürler. Başımız sağolsun.

BROADWAY’DEN DARÜLBEDAİ’YE UZANAN BİR HAYAT

Ayla Algan, 29 Ekim 1937 tarihinde İstanbul’da doğdu. Küçük yaşlardan itibaren piyano, bale ve şan dersleri alan Algan, ortaokulu İstanbul’da Notre Dame de Sion’da, lise eğitimini Fransa’da Versailler Lisesi’nde tamamladı. Lise öğrenimi devam ederken tanıştığı Beklan Algan (1933-2010) ile evlendi. Eşi ile birlikte Amerika’da New York Actor Studio Actor’s Repertuary Theatre’s of Broadway’de sahne eğitimi alan sanatçı, Muhsin Ertuğrul’un kendisini çağırması üzerine Türkiye’ye döndü. İstanbul Şehir Tiyatroları’nın kadrosuna girdi ve 1961’de Tarla Kuşu oyunu ile tiyatroda ilk rolünü oynadı. Birçok oyunda rol alan Ayla Algan, ‘Ah Güzel İstanbul’ filmindeki performansıyla dikkat çekti.

1972-1979 yılları arasında Paris’te yaşayan ve müzikle ilgilenen Ayla Algan, 1980’de Berlin’e gidip orada tiyatro çalışmaları yaptı. Sanat hayatına birçok ödül sığdıran Ayla Algan, onlarca filmin yanı sıra ‘Biz Size Aşık Olduk’, ‘Üzgünüm Leyla’, ‘Aliye’ gibi çeşitli dizilerde rol almıştı. Algan, 1965’te Fizikçiler oyunundaki rolüyle ‘İlhan İskender Ödülü’ne, 1967’de ‘Ah Güzel İstanbul’ filmi ile San Remo Bordighera Film Şenliği-Gümüş Ağaç Ödülü’ne, 1996’da Türkiye Yazarlar Birliği En İyi Oyuncu Ödülü’ne, 20. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri’nde Çolpan İlhan Sanata Değer Katan Kadınlar Ödülü’ne, 2016’da Altın Koza Film Festivali Yaşam Boyu Onur Ödülü’ne, 2022’de Uluslararası Dostluk Kısa Film Festivali Onur Ödülü’ne ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görülmüştü.

KARAR